بدهی دولت به بانک‌ها ۶۵۰ هزار میلیارد تومان شد
رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: گاهی می‌گویند نفت نمی‌فروشیم، این مشکلات پیش می‌آید، اما شرایطی بوده که نفت هم فروختیم، ولی نابسامانی را در شاخص‌های کلان کشور داشتیم.
مسعود میرکاظمی رئیس سازمان برنامه و بودجه دولت سیزدهم در مراسم تودیع و معارفه که با حضور معاون اول رئیس جمهور در سازمان برنامه و بودجه برگزار شد، افزود: بودجه امسال کسری دارد که باید فکری برای آن کرد.
وی با اشاره به کسری بودجه سال گذشته گفت: در خرداد سال ۹۲, صد و چهار هزار میلیارد تومان به بانک‌ها بدهی داشتیم، امروز براساس آمار سایت بانک مرکزی ۶۵۰ هزار میلیارد تومان به نظام بانکی بدهی داریم که ۹۰ درصد آن متعلق به خود دولت است نه شرکت‌ها.
میرکاظمی افزود: اگر بدهی‌ها را بررسی کنیم ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار میلیارد تومان به تأمین اجتماعی و بیش از ۵۰ هزار میلیارد تومان به وزارت نیرو بدهی وجود دارد که اگر بخواهیم این مسیر را ادامه دهیم هزینه‌های زیادی دارد.
وی گفت: پارسال ۵۶۰ هزار میلیارد تومان عملکرد مصارف داشتیم که جای سوال دارد چطور یک دفعه به هزار و ۲۷۷ میلیارد تومان می‌رسد در شرایطی که می‌دانیم تحریم نیز شدیدتر شده پس نمی‌توانیم این طور ادامه بدهیم.
رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: اگر سقف اول ان را هم درنظر بگیریم که ۹۳۷ هزار میلیارد تومان است آیا امکان تأمین این رقم وجود دارد در حالی که حدود ۲۷۰ میلیارد تومان مالیات می‌گیریم و در ۵ سال اول امسال حدود ۸۰ درصد آن محقق شده است.
میرکاظمی با تاکید بر اینکه شرایط خیلی سخت است، افزود: چرا باید به این نقطه برسیم در سال ۹۱ عملکرد هزینه جاری ۸۹ هزار میلیارد تومان بود چرا امروز باید به ۹۰۰ هزار میلیارد تومان برسد، آیا شرایط اقتصادی خوبی داشتیم؟ آیا اقتصاد مقاومتی را رعایت کردیم؟
وی گفت: من تلاش دوستان را نفی نمی‌کنم می‌دانم در بدترین شرایط تصمیم گرفتند، تأمین منابع کردند اما ادامه این مسیر به کجا می‌رسد؟ آیا نباید بازنگری کنیم.
میرکاظمی به بودجه ۹۹ اشاره کرد و افزود: ۵۰ درصد از درآمدها عمومی بوده، ۳۰ درصد از فروش دارایی‌های مالی به دست آمده و امسال با پرداخت‌هایی که تاکنون انجام شده عملکرد درآمدی ما ۲۲۵ هزار میلیارد تومان بوده است در حالی که مصارف ما ۲۸۰ هزار میلیارد تومان بوده است.
وی گفت: علیرغم همه سرمایه‌گذاری‌هایی که شده است چرا شاخص‌های کلان ما بهبود پیدا نمی‌کند، آیا باید با این فرمان جلو برویم؟ تا کجا می‌توانیم پیش برویم؟
رئیس سازمان برنامه و بودجه افزود: می‌خواهیم بر سر مسائل اصلی کشور تمرکز کنیم اگر بودجه به این ترتیب باشد با این سازمان عریض و طویل که حدود ۵ هزار شاغل در معاونت‌ها و این سازمان وجود دارد با ۵۰ نفر بودجه را می‌توان جمع کرد و اتفاق خاصی نمی‌افتد.
میرکاظمی گفت: در این سازمان باید از فرهیختگان کشور استفاده کرد و ریل را عوض کرد چراکه این ریل درستی نیست، ما یک سازمان انقلابی در تراز انقلاب باید داشته باشیم تا بتوانیم جلوی ناملایماتی که در آینده اتفاق می‌افتد را بگیریم.
وی افزود: امروز شاهدیم در سال ۱۴۰۰؛ هزینه جاری رشد ۱۰ برابری دارد، سال‌های بعد باید چه کار کنیم؟ تا جایی که می‌توانیم آیا باید ادامه دهیم.
میرکاظمی گفت: با بدهی‌هایی که بوجود آمده باید چه کار کنیم؟ آقای نوبخت امروز رفتند، من هم یک روزی می‌روم، با این بدهی‌ها باید چه کار کرد؟ یک جایی باید این را نظام‌مند و متوقف کنیم، باید انضباطی ایجاد کرد.
وی افزود: اگر بودجه انضباط پیدا کند قطعاً وضعیت بهتر خواهد شد با این وضعیت مدیران ما مستهلک می‌شوند ما راهی جز اصلاح مسیر حرکت نداریم، در ۴۲ سال قبل سرمایه گذاری سنگینی در زیرساخت‌ها شده است، ۴۰ سال است که تحریم هستیم.
رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: در دوران جنگ قطعات یدکی خودرو به ما نمی‌دادند و قدرت تولید هم نداشتیم، امروز قدرت تولید داریم نباید تحریم را بیش از اندازه بزرگ کنیم، در دوران جنگ حتی قدرت تولید یک سلاح کوچک نداشتیم، اما امروز جزو چند کشور اول جهان در تولید تجهیزات نظامی هستیم.
میرکاظمی افزود: می‌توانیم موفق شویم، چون امروز قدرت تولید داریم و امیدواریم با آشنایی کامل به ظرفیت‌های کشور به خصوص نیروی انسانی، بتوانیم مشکلات را دقیق شناسایی و برای آن راه حل پیدا کنیم.
وی گفت: این سازمان علاوه بر اینکه باید بر وجوه مدیریت کند مدیریت ریل گذاری کشور را به عهده دارد و اگر بتوانیم چنین کنیم یک سازمان موفق هستیم.
میرکاظمی افزود: در گذشته زحماتی کشیده شد و تا جایی موفق شدیم، ولی الان باید قوی‌تر و با دقت بیشتر و با اراده قوی‌تر حرکت کنیم در غیر این صورت موفق نیستیم.
وی به مذاکره اشاره کرد و گفت: مذاکره جای خودش را دارد امیدواریم به نتیجه برسد و اگر نرسید ما کشور ضعیف و فقیری نیستیم منابع فراوان و نیروی انسانی زیادی داریم باید فضایی ایجاد کنیم که بتوانند رشد و نمو کنند.
آدرس‌های غلط اقتصادی ندهیم
رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: آدرس‌های غلط اقتصادی ندهیم، آدرس‌های درست بدهیم تا بتوانیم مشکل را ریشه یابی، شناسایی و برای آن راه حل اساسی پیدا کنیم. فارغ از همه هیاهوهایی که در کشور وجود دارد وظیفه اصلی ماست که بتوانیم بر این امر نائل شویم. اگر شاخص‌های بهره‌وری در طول ۴۰ سال گذشته بررسی کنیم، ثابت یا منفی بوده، چرا باید اینطور باشد.
رئیس سازمان برنامه و بودجه افزود: سرمایه‌گذاری هنگفتی انجام شده، ولی تولید مؤثری نداشتیم، چرا امروز باید ۹۰ درصد واحدهای صنعتی ما تعطیل شود؟ به شما قول می‌دهم خیلی از آن‌ها اگر در شرایط تحریم هم نبودیم تعطیل بودند.
رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: در برخی مواقع به تولید ۱۰ واحد یک کالا نیاز داریم، اما ظرفیت ۱۰۰ واحد ایجاد شده است و قدرت رقابت هم ندارد، چرا این منابع را باید هدر دهیم.
میرکاظمی افزود: بهره‌وری سرمایه، بهره‌وری کل، بهره وری نیروی انسانی وضعیت خوبی نداشته درحالیکه خروجی‌های بالایی در سطح کارشناسی ارشد و دکتری در رشته‌های مختلف با رشد علمی یازده برابری داشتیم، متأسفانه شاخص‌های بهره‌وری نیروی انسانی، شاخص‌های خوبی نیست و نشان می‌دهد باید دقیق‌تر و ظریف‌تر مسائل کشور را رصد کنیم این امر به خصوص باید در سازمان برنامه و بودجه اتفاق بیفتد تا بتوانیم به راه حل‌هایی دست یابیم.
رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: در رشد اقتصادی هم علیرغم سرمایه‌گذاری سنگین در زیرساخت‌ها، متوسط رشد اقتصادی پایین بوده است، در ۸ تا ۱۰ سال گذشته رشد اقتصادی هشت دهم تا نزدیک به صفر بود.
وی افزود: تورم نیز عمدتاً بالاست و در طول ۴۰ سال گذشته، جز دو تا سه سال بقیه سال‌ها با تورم‌های دو رقمی و افزایش هزینه‌ها روبرو بودیم، امروز متوسط قیمت خوراکی که بانک مرکزی اعلام می‌کند حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ درصد است و رشد قیمت در مسکن ۷۰۰ درصد و رشد قیمت در خودرو ۸۰۰ درصد است، آیا این مسیر می‌تواند ادامه پیدا کند؟ به نظرم باید روی این موضوع کار کنیم و ریل را تغییر دهیم.
میرکاظمی در ابتدا از حسن اعتماد رئیس جمهور نسبت به خودش برای انتخاب مسئولیت سازمان برنامه و بودجه تشکر کرد و گفت: امیدوارم باری از دوش مردم برداریم. وضعیت مناسب نیست و امیدوارم خدا کمک کند تا این شرایط را پشت سر بگذاریم.
رئیس سازمان برنامه و بودجه با اشاره به اینکه در هر مقطع و دولتی همه زحمت کشیدند و کار کردند، اما ممکن است نقدهایی باشد گفت: این به معنای در نظر گرفتن زحمت آن‌ها نیست. اگر به بعد از انقلاب برگردیم شرایطی داشتیم که تحریم شدیدتر یا ضعیف‌تر بوده، قیمت نفت بالا یا پایین بوده، سلیقه‌های مختلف سیاسی چه کارگزار، چه اصلاح طلب و چه اصول گرا حاکم بودند، ولی آنچه که بعنوان شاخص‌های کلان اقتصادی مطرح می‌شود خیلی وقت‌ها مطلوب نبوده است.
رئیس سازمان برنامه و بودجه افزود: اگر صحبت از رشد اقتصادی ۸ درصدی بوده عملاً تحقق پیدا نمی‌کرد و اگر دنبال تورم یک رقمی بودند متأسفانه در بسیاری مواقع دچار تورم دو رقمی بودیم، در کشور نرخ بیکاری یک رقمی را در برنامه قرار می‌دادند، اما اتفاق نمی‌افتاد و عمدتاً دو رقمی بوده است و همه این‌ها نشان می‌دهد یک مشکلی وجود دارد.
وی ادامه داد: اگر این مشکلات را به تحریم گره بزنیم درست است، تحریم تأثیر دارد، کسی آن را رد نمی‌کند، ولی در شرایطی که خیلی هم تحریم جدی نبوده این مشکلات را داشتیم.
رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: گاهی می‌گویند نفت نمی‌فروشیم این مشکلات پیش می‌آید، اما شرایطی بوده که نفت هم فروختیم، ولی این نابسامانی را در شاخص‌های کلان کشور داشتیم.
باید ارزیابی درستی از مشکلات اساسی کشور صورت گیرد
رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: باید تلاش کنیم شناخت دقیقی از وضع موجود داشته باشیم و ارزیابی درستی از مشکلات اساسی کشور داشته باشیم.
سید مسعود میرکاظمی در حاشیه مراسم تودیع و معارفه خود در جمع خبرنگاران افزود: باید به گونه‌ای حرکت کنیم که از زمان‌های گذشته به خصوص ۱۰ سال گذشته درس بگیریم و بتوانیم به سمتی حرکت کنیم و به گونه‌ای ریل گذاری انجام دهیم تا از همه ظرفیت‌های داخلی کشور اعم از سخت افزاری و نیروی انسانی با استعداد استفاده کنیم.
وی با بیان اینکه ما کشور ثروتمندی هستیم و نباید این نوع عملکردها را در شاخص‌ها مشاهده کنیم، گفت: قطعاً با ریل‌گذاری دقیق و صحیح و با توجه به شرایط کشور برنامه‌ریزی می‌کنیم تا شاهد بهتر شدن شاخص‌های کلان کشور باشیم.
وی درباره کسری بودجه نیز گفت: ما باید به سمت منابع پایدار برویم، منابع ناپایدار به جز اینکه از جیب افراد ضعیف جامعه در می‌آورد و ضریب جینی را افزایش می‌دهد به نابرابری درآمد نیز دامن می‌زند و فقیر را فقیرتر و دارا را داراتر می‌کند، بنابراین نتیجه‌ای ندارد پس این شرایط را باید تغییر دهیم که قابل مطالعه و انجام است و در فرصت‌های بعد آن را انجام خواهیم داد.