اثر تصرف هرات بر چهار راه استانبول

روز پنجشنبه با عقب‌نشینی نیروهای دولتی، هرات به تصرف طالبان درآمد. با تصرف هرات و تعطیلی بازار ارز این شهر، عملا یکی از مهم‌ترین کانال‌های سیگنال دهی به بازار تهران نیز موقتا خاموش شد. به نظر می رسد این موضوع ظرف هفته جاری اثر خود را بر بازار ارز تهران نمایان کند.

سال‌هاست که معاملات بازار ارز در تهران تحت تاثیر بازارهای منطقه‌ای و حاشیه‌ای است. این بازار های منطقه ای و مرزی به ویژه با افزایش تحریم‌ها علیه ایران نقش تعیین کننده تری پیدا کرده اند و هر نوع نوسان در این بازارها، بازار مبادلات ارز در تهران را تحت تاثیر قرار می دهد. درحال حاضر بازار های دبی، استانبول، سلیمانیه و هرات از جمله بازار های ارزی اثرگذار بر بازار تهران هستند.

این شهرها عموما از قدیم به واسطه تجار و صرافان ایرانی، محل تبادل ریال با دیگر ارزهای خارجی بوده اند. تا قبل از تحریم حجم مبادلات آن ها کم بود و از قیمت تعیین شده در بازار بین بانکی متاثر بودند؛ اما در شرایط تحریم و فروپاشی بازار بین بانکی ارز و افزایش حجم مبادلات در این بازارهای محلی، آن ها خود به راهبر قیمت ارز تبدیل شدند.در واقع با افزایش تحریم های مالی بانک‌ها امکان حضور گسترده در شبکه مالی دنیا را از دست دادند و دیگر قادر نبودند به راحتی بین حساب های مختلف در بانک های خارجی ارز جابه‌جا کنند. با این رویداد عملا کارسازی ارزی بانک ها مختل و بازار ارزی بین بانکی تضعیف شد درنتیجه بازارهای منطقه ای بیشتر از گذشته اهمیت پیدا کردند.

حالا با تصرف هرات، یکی از مراکز مهمی که در آن نرخ برابری ریال در برابر دلار تعیین می شد نیز تعطیل شده است. در چنین شرایطی اکنون این پرسش مطرح است که تعطیلی بازار مبادلات ارزی هرات چه تاثیری بر قیمت دلار در چهار راه استانبول یا بازار غیر رسمی ارز در تهران و مشهد دارد؟

خبرها نشان می دهد از روز پنجشنبه که هرات به تصرف نیرو های طالبان در آمد نرخ برابری ریال به دلار نیز دیگر در کانال‌های ارزی هرات به ندرت اعلام می شود و به نوعی علامت دهی این بازار به بازارهای ارز تهران و مشهد هم متوقف شده است. هنوز مشخص نیست آثار تعطیلی بازار هرات بر بازار مبادلات ارزی در تهران چیست؟ با این حال برخی بر این باورند که با تعطیلی بازار هرات سیگنال هایی که این بازار برای رشد قیمت به بازار تهران می داد نیز متوقف می شود و قیمت دلار در تهران با کاهش مواجه می شود اما برخی دیگر می‌گویند تعطیلی این بازار به کاهش عرضه ارز و رشد قیمت منجر می‌شود. درگذشته برخی درگیری‌ها در هرات، بین طالبان و نیروهای دولتی افغانستان زمینه ساز افزایش تقاضا برای دلار در شرق کشور شده بود.