۱۱ باور غلط درباره واکسن کرونا
دانشمندان و محققان از همان روزهای اولیه آغاز بیماری ویروس جدید کرونا تلاش کردند تا دارو یا واکسن ایمن و موثری برای درمان یا پیشگیری از بیماری کرونا بیابند.
سرانجام تلاش‌هایشان نتیجه داد و این روزها واکسن‌هایی چون فایزر و مدرنا که به تایید سازمان غذا و داروی آمریکا رسیده در اختیار مردم قرار گرفته است. اما در رسانه‌های اجتماعی شایعات و باورهای غلطی در مورد واکسن‌های تولیدشده گسترش یافته است.
باور غلط ۱: واکسن‌های کوید۱۹ به‌دلیل اینکه به‌سرعت تولید شده‌اند، ایمن نیستند
حقیقت: بسیاری از شرکت‌های داروسازی به‌محض شروع بیماری کرونا، منابع قابل توجه‌ای برای ساخت و آزمایش واکسن تخصیص دادند. در واقع وضعیت اضطراری به یک واکنش اضطراری نیاز داشت. همچنین بنابه گفته تولیدکنندگان واکسن کوید۱۹، خود واکسن‌ها به‌سرعت تولید شدند اما آزمایش‌های بالینی آنها که ایمنی و کارایی واکسن‌ها را بررسی می‌کنند بدون عجله و مطابق با شرایط آزمایش انجام شده‌اند.
محققان می‌گویند تولید واکسن در دهه ۱۹۸۰ فرایندی طولانی بود؛ اما امروزه به لطف پیشرفت‌های علمی که شاهد آن هستیم روند تولید واکسن بسیار ساده شده است. واکسن‌های فعلی با استفاده از فناوری‌های امروز بر اساس ساختارهای مولکولی ویروس تولید شده‌اند.
همچنین یافتن ویروس کرونا خیلی آسان و سریع بوده است و از آنجایی‌که کوید۱۹ شبیه ویروس‌های کرونایی مانند مرس و سارس است که پیش از این در انسان مشاهده و در تولید واکسن‌های مرس و سارس استفاده شده بودند، سرعت تولید واکسن کوید۱۹ افزایش یافت.
باور غلط۲: اگر کسی به کوید۱۹ مبتلا و درمان شده باشد، دیگر به واکسن نیازی ندارد
حقیقت: هنوز اطلاعات دقیق و کافی از اینکه اگر فردی از بیماری کوید۱۹ درمان شود، دوباره مبتلا نشده و در عین حال ایمنی طولانی‌مدت کسب می‌کند در دسترس نیست. به این نوع ایمنی، مصونیت طبیعی گفته می‌شود. شواهد اولیه نشان داده که مصونیت طبیعی از بیماری کوید۱۹ خیلی طولانی نیست اما برای اثبات این موضوع به مطالعات بیشتری نیاز است.
بنابراین وقتی واکسن به‌اندازه کافی در دسترس قرار گرفت، همه باید واکسن بزنند. البته آن دسته از افرادی که به‌تازگی از بیماری کوید۱۹ بهبود یافته‌اند باید واکسیناسیون خود را سه ماه عقب بیندازند. افرادی هم که در معرض ویروس کرونا بودند و در قرنطینه هستند یا علایم بیماری کوید۱۹ را از خود نشان می‌دهند نباید واکسن دریافت کنند.
باور غلط۳: عوارض جانبی واکسن‌های کوید۱۹ بسیار شدید است
حقیقت: عوارض جانبی این واکسن‌ها ملایم و کوتاه‌مدت هستند و فرد دچار هیچ نوع صدمه یا جراحتی نمی‌شود. مرحله اولیه بررسی واکسن فایزر نشان داد که آن کاملا ایمن است. محل تزریق واکسن در ۱۵درصد از افراد کمی متورم، قرمز و دردناک شد. ۵۰ درصد از افراد هم واکنش‌های سیستمی مانند سردرد، لرز، خستگی، درد عضلانی و تب به مدت ۱ تا ۲ روز از خود نشان دادند.
فراموش نکنید که تمام عوارض جانبی ملایم و خفیف هستند و این موضوع نشان می‌دهد که سیستم ایمنی بدن پس از دریافت واکسن به ویروس ضعیف‌شده واکسن واکنش نشان می‌دهد.
باور غلط۴: افراد مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای نباید واکسن دریافت کنند اما افراد سالم در معرض ابتلا نیستند و نیازی به واکسن ندارند.
حقیقت: افراد مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت و بیماری قلبی، در خطر بالای عوارض ناشی از ابتلا به کوید۱۹ هستند. به همین دلیل لازم است که این افراد زودتر از دیگران در برابر کرونا واکسینه شوند.
همچنین افراد سالم که هیچ نوع بیماری زمینه‌ای ندارند، باز هم در معرض ابتلا به کوید۱۹ هستند. آنها احتمالا دچار عوارض شدید این بیماری نمی‌شوند اما ناقل خواهند شد و ویروس را به اطرافیان خود منتشر می‌کنند. واکسیناسیون می‌تواند تمام افراد جامعه را در برابر ویروس کرونا ایمن کند.
باور غلط۵: پس از دریافت واکسن به ماسک نیازی نداریم
حقیقت: پس از دریافت واکسن، مدتی طول می‌کشد تا فرد ایمن شود. در ضمن پس از ایمن شدن هنوز مشخص نیست که آیا ممکن است ناقل باشد و ویروس کرونا را به دیگران منتقل کند یا خیر. بنابراین تا زمانی‌که کاملا مشخص شود، واکسن تا چه حد موثر است، باید علاوه‌بر رعایت پروتکل‌های بهداشتی، همچنان از ماسک استفاده کنیم.
باور غلط۶: واکسن کرونا برای کنترل مردم تولید می‌شود و این کار با استفاده از ردیاب‌های ریزتراشه یا «ترانسفورماتورهای نانو» انجام می‌شود
حقیقت: هیچ نوع واکسنی به‌اندازه ریزتراشه تولید نشده که بتواند افراد را ردیابی کرده یا اطلاعات شخصی آنها را وارد پایگاه داده‌ها کند.
در واقع این شایعه زمانی شکل گرفت که «بیل گیتس» از گواهینامه‌ای دیجیتالی در اندازه ریزتراشه صحبت کرد که پیشینه واکسن‌ها را ارائه می‌دهد. این ریزتراشه صرفا برای آگاهی از روش تولید، آزمایش و توزیع واکسن کوید۱۹ تولید شده است.
باور غلط۷: واکسن کوید۱۹ رشته DNA بدن‌مان را تغییر می‌دهد
حقیقت: اولین واکسن‌های کوید۱۹ که وارد بازار شد، واکسن‌های حاوی پیام‌رسان RNA (mRNA) هستند. این واکسن‌ها به سلول‌های بدن چگونگی تولید پروتئین‌هایی را آموزش می‌دهند که می‌توانند واکنش ایمنی بدن را تحریک کنند. این پیام‌رسان هیچ تعاملی با رشته DNA بدن ندارد. سلول‌های بدن پس از اینکه آموزش‌های لازم از پیام‌رسان RNA را دریافت کرد، آن را تجزیه کرده و از بین می‌برد.
باور غلط۸: واکسن کوید۱۹ با استفاده از بافت‌های جنینی تولید می‌شود
حقیقت: هیچ یک از واکسن‌های کوید۱۹ و به‌طور کلی هیچ نوع واکسنی در دنیا از بافت‌های جنینی تولید نشده‌اند.
باور غلط۹: واکسن کوید۱۹ موجب ناباروری یا سقط جنین می‌شود
حقیقت: شایعه‌ای در فضای اینترنت است که می‌گوید، پادتن‌های پروتئین کوید۱۹ تولیدشده از این واکسن‌ها به پروتئین‌های جفت چسبیده و جلوی بارداری را می‌گیرند. این شایعه هیچ پایه و اساس منطقی و علمی ندارد.
بررسی‌ها نشان داده است که زنان باردار در خطر بیشتر ابتلا به کوید۱۹ و بستری شدن هستند. اما هیچ مدرکی دال بر سقط جنین و ناباروری ناشی از واکسن کرونا وجود ندارد.
باور غلط ۱۰: زنان باردار یا شیرده نباید واکسن دریافت کنند
حقیقت: معلوم شده زنانی که باردار یا شیرده هستند، ویروس کوید۱۹ را به نوزادان خود هم منتقل کرده‌اند. اما واکسن ویروس زنده نیست. بنابراین امکان انتقال آن به نوزاد وجود ندارد.
باور غلط۱۱: از آنجایی‌که به واکسن‌ها مواد نگهدارنده اضافه می‌شود، این واکسن‌ها باید در دمای بسیار پایین نگهداری شوند
حقیقت: واکسن‌های متفاوت معمولا شرایط نگهداری متفاوتی دارند. مثلا، واکسن فایزر/بایون‌تک باید در دمای زیر ۷۰ درجه سلسیوس ذخیره شوند. واکسن مدرنا هم به دمای زیر ۲۰ درجه سلسیوس نیاز دارند. هر دوی این واکسن‌ها مواد نگهدارنده ندارند اما به دلیل اینکه حاوی پیام‌رسان RNA هستند، باید در دمای پایین نگهداری شوند تا از بین نروند.
باور غلط ۱۱: مصونیت طبیعی بهتر از مصونیت ناشی از دریافت واکسن است
حقیقت: مقدار مصونیت فردی که ناشی از ابتلا و درمان به کوید۱۹ است با فرد دیگر متفاوت است. بررسی‌ها نشان داده ایمنی طبیعی زیاد دوام نمی آورد. اما مصونیت پس از دریافت واکسن مطمئن‌تر از نوع طبیعی آن است. زیرا در حالت طبیعی نمی‌توان شدت بیماری و در نتیجه دوام مصونیت را پیش‌بینی کرد.
محققان می‌گویند اگر ۷۰ درصد مردم واکسن دریافت کرده یا ایمنی طبیعی به‌دست آورند، جامعه به ایمنی جمعی می‌رسد زیرا ویروس شانس کمی برای انتشار پیدا می‌کند. اما تا رسیدن به این رقم از ایمنی بدون واکسیناسیون رخ نمی‌دهد.