باید و نبایدها در برخورد با اشخاص داغ‌دیده
بدون شک صحبت کردن با شخصی که عزیزی را از دست داده، بی‌نهایت دشوار است. مطمئناً هدف هر کسی در این شرایط دل‌‌جویی و حمایت است، نه آسیب زدن. اما گاهی ممکن است ناخواسته باعث ناراحتی شخص داغ‌دیده بشویم.
مترجم: مینا شهری
55آنلاین: بدون شک صحبت کردن با شخصی که عزیزی را از دست داده، بی‌نهایت دشوار است. مطمئناً هدف هر کسی در این شرایط دل‌‌جویی و حمایت است، نه آسیب زدن. اما گاهی ممکن است ناخواسته باعث ناراحتی شخص داغ‌دیده بشویم.
در ادامه، نکاتی ارائه شده تا بدانیم به شخصی که عزیزی را از دست داده، چه حرفهایی بگوییم و از گفتن چه حرفهایی بهتر است اجتناب کنیم.
دنبال حرفهای خاص و کتابی نباشید
فکر نکنید برای حمایت از شخص داغ‌دیده، باید حتماً حرفهای خاص و ویژه‌ای را بیان کنید. عادی و مثل همیشه حرف بزنید. این فرد، همان شخصی است که پیش از این نیز بارها با او ارتباط داشته‌اید. نیازی نیست لحن و کلام متفاوتی را برای صحبت کردن با او به کار بگیرید.
گاهی ممکن است از ترس این که حرف نامناسبی بزنید، سکوت کنید و چیزی نگویید. خودتان را تحت فشار نگذارید. راحت و صمیمی و بدون نگرانی حرف بزنید.
سکوت و فاصله گرفتن ممکن است باعث شود شخص داغ‌دیده احساس کند او را نادیده گرفته‌اید. بنابراین به جای سکوت و دوری، می‌توانید بگویید: «من واقعاً از اتفاقی که افتاده متأسفم، اما اصلاً نمی‌دونم چی باید بگم.» یا: «متاسفم که کاری ازم برنمیاد. اما هر موقع بهم احتیاج داشتی در خدمتم.»
نیازی نیست مستقیماً در مورد اتفاقی که افتاده حرف بزنید، اما آن را نادیده هم نگیرید
در چنین شرایطی بهتر است به احوال داغ‌دیده توجه کنید و طبق میل او رفتار کنید. ممکن است بازماندگان حاضر نباشند مدام در مورد عزیز ازدست‌رفته‌ی خود صحبت کنند. حتی گفتن خاطرات خوب از آن شخص نیز ممکن است در آن برهه‌ی زمانی باعث ناراحتی و معذب شدن فرد داغ‌دیده بشود.
از طرفی برخی افراد ممکن است در شرایط غم و اندوه، به وضوح تمایل به صحبت کردن درباره‌ی آن داشته باشند. در این صورت، بدون این که به میان حرفهای او بپرید، قضاوت کنید، یا درصدد اصلاح یا رد صحبت‌های او باشید، فقط بشنوید و درد و فقدان او را تایید کنید. در این شرایط تنها گوش شنوا بودن و تایید کردن اهمیت دارد، نه نظرات و احساس شما در مورد آن شخص و اتفاقی که افتاده است.
هفت جمله که هرگز نباید به شخص داغ‌دیده بگویید:
- شجاع باش. تو می‌تونی.
- گریه نکن.
- کسی که رفته راحت شده و جای بهتری رفته.
- خواست خدا بوده.
- من می‌دونم چه حسی داری.
- این اتفاق من رو یاد خاطرات خودم می‌ندازه.
- حداقل بدون درد از دنیا رفت.
به جای جملات بالا، این گونه شخص داغ‌دیده را تسلی بدهید:
- هیچ واژه‌ای نمی‌تونه غم شما رو تسکین بده، اما بدون که من با همه‌ی وجود کنارتم.
- به یادتم و دعا می‌کنم با قدرت این دوران سخت رو بگذرونی.
- من نمی‌تونم حالی رو که الان داری درک کنم، اما می‌خوام بدونی که هر طور لازم باشه کنارتم و حمایتت می‌کنم.
برای اینکه حمایت خود را در طول زمان نیز از شخص داغ‌دیده دریغ نکنید، می‌توانید تاریخ تولد یا مرگ شخص ازدست‌رفته را به خاطر داشته باشید و در آن زمان با بازماندگان تماس بگیرید، برایشان کارت یا پیام بفرستید و بگویید که همواره به یادشان هستید. اغلب هنگام سوگ، همه دور بازماندگان را می‌گیرند، اما بعد از مدتی به کلی آن‌ها را فراموش می‌کنند. اندوه یک فرآیند طولانی است و عادت کردن به آن زمان زیادی را می‌طلبد. حمایت خود را از بازماندگان دریغ نکنید.
راه‌های دیگر برای حمایت از اشخاص داغ‌دیده
- کمک در انجام وظایف شغلی یا کارهای منزل در دوره‌ی سوگواری
- غذا بردن و مراقبت از کودکان در نخستین هفته‌های فقدان
- در صورت امکان و نیاز، حمایت مالی از بازماندگان
گاهی گفتن این جمله که «هر کاری داشتی بگو» کافی نیست و فرد داغ‌دیده ممکن است نداند دقیقاً چه نیازهایی دارد، یا از گفتن آن‌ها خجالت بکشد. بنابراین بهتر است در این شرایط، خودتان برای کمک برنامه‌ریزی کنید. مثلاً بگویید: «اگه ایرادی نداره چهارشنبه من بچه‌ها رو می‌برم بیرون» یا «پنج‌شنبه من براتون غذا میارم».
وقتی به طور مستقیم اعلام می‌کنیم که می‌توانیم کمک خاصی را ارائه کنیم، شخص داغ‌دار نیز کمتر معذب و خجالت‌زده می‌شود. باز هم لازم به تکرار است که در هر صورت، به نشانه‌های رفتاری خود بازماندگان توجه کنید تا بدانید دقیقاً چه رفتاری بهتر است انجام دهید.