حفظ جان مردم بر عزاداری حضوری اولویت دارد | عزاداری مستحب مؤکد است

محمدرضا یوسفی استاد دانشگاه مفید تاکید دارد که در تعارض و تزاحم بین حفظ جان انسان به خاطر کرونا و برگزاری مراسم عزاداری حضوری، اولویت با حفظ جان مردم است زیرا عزاداری مستحب مؤکد است.

حجت‌الاسلام محمدرضا یوسفی استاد دانشگاه مفید در پاسخ به این پرسش که در شرایط فعلی که همه کشور درگیر بیماری کروناست و روزانه صدها نفر جان خود را از دست می‌دهند و در تعارض بین عزاداری حضوری محرم و حفظ جان مردم کدام مقدم است، گفت: از نظر دین، حفظ جان واجب است و در این تردیدی نداریم ولی شعائر مذهبی مانند عزاداری در ایام محرم، مستحب مؤکد است و فلسفه عزاداری هم ترویج و حفظ ارزش‌های دینی در جامعه است.

وی افزود: یکی از ارزش‌های مورد تایید قرآن، حفظ جان انسان‌هاست به گونه‌ای که آیه شریفه ۳۲ مائده فرموده است: ... وَمَنْ أَحْیَاهَا فَکَأَنَّمَا أَحْیَا النَّاسَ جَمِیعًا وَلَقَدْ جَاءَتْهُمْ رُسُلُنَا بِالْبَیِّنَاتِ ثُمَّ إِنَّ کَثِیرًا مِنْهُمْ بَعْدَ ذَلِکَ فِی الْأَرْضِ لَمُسْرِفُونَ؛ یعنی ارزش احیای جان اینقدر مهم است.

یوسفی افزود: بنابراین در تعارض و تزاحم بین حفظ جان انسان به خاطر کرونا و برپایی مراسم عزاداری، اولویت با حفظ جان مردم است؛ البته اگر بتوان این مراسم را با رعایت دستورات بهداشتی مانند فاصله‌گذاری، استفاده از ماسک و با جمعیت کمتر برگزار کرد قطعا بهتر است ولی تشکیل مجالس بزرگ با حضور جمعیت زیاد درست نیست.

استاد دانشگاه مفید تصریح کرد: بهتر است با تجربه به دست آمده یکی دو سال اخیر مراسم را در فضای مجازی دنبال کنیم و یا از برنامه‌های عزاداری رسانه‌ها استفاده شود. البته جلسات مجازی ممکن است شور و هیجان مراسم حضوری را نداشته باشد ولی به هر حال چاره‌ای نیست.

وی با تاکید بر اینکه هیئت‌ها اگر به برگزاری مراسم اصرار دارند حتما باید قوانین و دستورات اعلام شده بهداشتی را رعایت کنند به خصوص اینکه این روزها اغلب شهرهای کشور وضعیت قرمز دارند، تصریح کرد: متاسفانه آمار مرگ و میر بسیار بالاست و اگر دامن زدن به این مسئله به خصوص به نام دین و محرم و عزاداری باشد، پیامدهای نامناسب‌تری دارد.

وی در ادامه گفت: برخی رفتارها و تصمیمات احساسی و هیجانی ممکن است از منطق دینی دور باشد؛ برخی هیئت‌ها و افرادی که تاکید زیادی دارند مراسم را در هر شرایط و وضعی برگزار کنند در حقیقت در حال حفظ عادتی هستند که هر سال داشته‌اند و شوری است که در دل و ذهن آنها در سالیان متمادی بوده که البته در حد خود خوب و محترم است ولی حتما تحقق ارزش‌های دینی مهمتر از این مقوله است و یکی از ارزش‌های مهم دینی هم حفظ حیات و جان انسان‌هاست.

استاد دانشگاه مفید در مورد اینکه برخی معتقدند باید عزاداری پرشور و درخور شان برگزار شود و برای تایید این مسئله به روایات استناد می‌کنند، بیان کرد: برخی استناد می‌کنند به دوره امام هادی(ع) و حاکمیت متوکل که دست زوار قبر مطهر امام حسین(ع) را قطع می‌کرد و باز امام(ع) با وجود این ناامنی بر رفتن به زیارت توصیه داشتند، این نمی‌تواند با شرایط امروز مطابقت داده شود و این استناد صحیح نیست.

وی ادامه داد: در آن دوره متوکل درصدد بود تا بساط دین و سیره اهل بیت(ع) را نابود کند به خصوص زیارت کربلا که یکی از نمادهای مهم اعتقاد به شیعه است، زیارت امام حسین(ع) و پیام حرکت عاشورایی آن امام می‌توانست خطراتی را برای حاکم جائری مانند متوکل داشته باشد لذا برخورد و مواجهه خشونت‌باری با این مسئله داشت.

توجه به مسائل اجتماعی روز در عزاداری

یوسفی تصریح کرد: متوکل جلوی رفتن به زیارت امام حسین(ع) را گرفت چون مردم وقتی به کربلا مشرف می‌شدند ارزش‌های دینی ناب و اهداف قیام امام حسین(ع) برای آنها تداعی و یادآوری می‌شد و اگر تاکیدی از سوی امام هادی(ع) وجود دارد در مقابله با توطئه شوم حکومت جائر است ولی امروز وضعیت متفاوت است و مردم با برپایی عزاداری دنبال ترویج ارزش‌های دینی هستند لذا نیازی نیست ما تحت هر شرایطی ولو به خطر افتادن جان بقیه افراد بخواهیم بر برپایی نوع خاصی از عزاداری تاکید کنیم.

استاد دانشگاه مفید بیان کرد: البته ما چون هنوز با این مسئله انس نگرفته‌ایم که جلسات عزاداری مجازی هم در حقیقت ذکر اهل بیت(ع) و یادآور ارزش‌های دینی است بر حضور فیزیکی اصرار داریم در صورتی که فضای مجازی از جهاتی مؤثرتر هم هست.

وی در ادامه تاکید کرد: یکی از مسائل بسیار مهم این روزها توجه به مشکلات و مسائل سیاسی و اجتماعی کشور است؛ الان شاهد حوادث تلخی در کشور مانند ماجرای خوزستان و بی‌آبی و ... هستیم، ما در مصیبت‌های اهل بیت(ع) از بی‌آبی در کربلا می‌گوییم و بخشی از مردم کشور ما هم امروز با این بحران دست و پنجه نرم می‌کنند.

یوسفی در پایان گفت: خوب است در هیئت‌ها و عزاداری‌ها صرفا سینه‌زنی و گریه نباشد بلکه این مسائل را یادآوری کرده و هر کسی می‌تواند، اقدامی برای کاهش این رنجها انجام دهد و شاهد جامعه‌ای اخلاقی‌تر و دارای روابط اجتماعی حسنه و نیکوتر باشیم نه اینکه هر کسی فقط به فکر خود و خانواده‌اش باشد.