زیان ۲میلیارددلاری به اقتصاد ایران | کشور با شرایط غافلگیرکننده مواجه شد

محمد ملاکی، عضو سندیکای تولیدکنندگان برق در نشستی خبری اظهار داشت: در شرایط خاصی هستیم و خاموشی‌های نسبتاً وسیعی در چند روز گذشته در کشور داشته‌ایم.

وی افزود: خواهش ما این است که مسئولین چه در وزارت نیروی فعلی، چه وزارت نیروی آینده و چه دیگر نهادهای مسئول در بخش‌های اجرایی و نظارتی، قبول کنند که وضعیت خاموشی بسیار جدی است.

ملاکی با بیان اینکه "تولیدکنندگان خصوصی برق انتظار بروز این خاموشی‌ها از سال گذشته را داشتند"، گفت: سال گذشته با بارش بسیار خوبی که در کشور رخ داد و استفاده حداکثری از نیروگاه‌های برق‌آبی دچار خاموشی‌ها نشدیم.

وی ادامه داد: خاموشی‌هایی که امسال اتفاق افتاد از حدود 10 سال پیش قابل پیش‌بینی بود و این‌که دوستان بگویند "امسال با شرایط غافلگیرکننده و غیرقابل پیش‌بینی مواجه شدیم" درست نیست.

عضو سندیکای تولیدکنندگان برق با ابراز اینکه "مسائلی چون تولید رمزارزها و گرمای هوا در مسئله خاموشی‌ها تأثیرگذار است اما تأثیر آنها قابل توجه نیست"، گفت: مهمترین عامل بروز خاموشی‌ها این است که سرمایه‌گذاری‌هایی که باید در بخش تولید برق انجام می‌شد انجام نگرفت.

وی افزود: طی برنامه ششم توسعه می‌بایست 25 هزار مگاوات افزایش ظرفیت تولید برق در کشور محقق شود اما در عمل حدود 12 هزار مگاوات افزایش ظرفیت تولید در طول این برنامه داشتیم و حتی نیمی از برنامه نیز محقق نشد.

ملاکی با اشاره به حضورش در مجموعه وزارت نیرو در سال 1378 گفت: در آن زمان مطالعاتی در خصوص آثار اقتصادی خاموشی برق انجام دادیم و به این نتیجه رسیدیم که به‌ازای هر کیلووات‌ساعت خاموشی، 2 دلار به اقتصاد کشور زیان وارد می‌شود، با فرض ثابت ماندن این رقم، اگر مقدار خاموشی‌ها را 5000 مگاوات و به‌طور متوسط 5 ساعت در روز و 5 روز در هفته در نظر بگیریم، در هر هفته 125 میلیون کیلووات‌ساعت خاموشی رقم می‌خورد و 250 میلیون دلار خسارت این خاموشی‌ها به اقتصاد کشور وارد می‌شود؛ اگر این خاموشی برای دوماه ادامه یابد، حدود 2 میلیارد دلار زیان اقتصادی به کشور وارد می‌کند.

وی ادامه داد: در واقع ما هر سال داریم 2 میلیارد دلار که معادل ساخت 4000 مگاوات نیروگاه به‌اضافه شبکه‌های مورد احتیاج این ظرفیت است، یا به‌عبارتی به‌اندازه نیاز سالانه توسعه کل صنعت برق، از بابت خاموشی‌ها زیان اقتصادی می‌بینیم؛ کنار آن باید به آسیب‌های اجتماعی و حیثیتی که از آن، کشور لطمه خورده است نیز توجه کرد چرا که کشوری که صاحب انرژی است، دچار خاموشی شده است.

عضو سندیکای تولیدکنندگان برق با بیان اینکه "از مسئولین خواهش می‌کنیم که موضوع خاموشی‌ها را جدی بگیرند"، گفت: به‌عنوان یک راهکار کوتاه‌مدت می‌توان از نیروگاه‌هایی که دست سایر نهادها از جمله وزارت نفت و وزارت صنعت است استفاده کرد؛ همچنین به مجموع ظرفیت 600 مگاوات واحدهای دیزلی در نقاط مختلف کشور وجود دارد که می توان برای گذر از شرایط فعلی، این واحدها را فعال کرد.

وی اضافه کرد: وزارت نیرو در ابتدای دولت به‌سراغ مدیریت تقاضا رفت و اعلام کرد که قبلی‌ها که روی مدیریت عرضه کار می‌کردند در اشتباه بودند؛ اما مدیریت تقاضا چیزی نیست که قابل سنجش و ارزیابی باشد، یک مسئله برآوردی است و وقتی وزارت نیرو می‌گوید 10 هزار مگاوات مدیریت تقاضا صورت گرفته است، نمی‌توان این برآورد وزارت نیرو را مورد سنجش قرار داد.

ملاکی با بیان اینکه "هرچه جلو برویم و در سال آینده وضعیت خاموشی‌ها بدتر می‌شود"، گفت: نقش مباحثی چون تولید رمزارز و درجه حرارت کم‌تر از آنی است که بخواهیم نقش آنها را در خاموشی‌ها در نظر بگیریم.

وی ادامه داد: مسئله خاموشی‌ها آن‌قدر بزرگ است که یک نهاد و یا یک مسئول نمی‌تواند برای رفع آن اقدامی کند، باید تمامی ارکان کشور و از جمله مردم پای کار بیایند؛ باید قیمت برق تدریجاً اصلاح  شود.

عضو سندیکای تولیدکنندگان برق تصریح کرد: متأسفانه در یکی دو سال پایانی دولت آقای خاتمی، در سال 79 بود که قرار بود طبق تأکید قانون، 20 درصد به قیمت برق به‌صورت سالانه اضافه شود، که در سال 79 این افزایش قیمت تنها 10 درصد اعمال شد و در سال بعد نیز با نظر دولت وقت، هیچ افزایش قیمتی صورت نگرفت و این روال در سالهای بعد باقی ماند؛ در صورتی که تا قبل از این، سالانه 20 درصد به تعرفه برق اضافه می‌شد.

وی افزود: متأسفانه به‌دلیل نبود جذابیت در سرمایه‌گذاری و مشکلاتی که سرمایه‌گذاران بخش خصوصی در صنعت برق دارند، بسیاری از سرمایه‌گذاران بخش برق از این حوزه سرمایه خود را خارج کرده و در بخش‌های دیگر اقدام به سرمایه‌گذاری کرده‌اند.

همچنین در ادامه این نشست، نصرالله کاظمی، عضو دیگر سندیکای تولیدکنندگان برق اظهار داشت: بسیاری از عواملی که در صنعت برق موجب بروز خاموشی‌های امسال شد، کاملاً قابل شناسایی بود و اگر امروز این بی‌برقی موجب شده است تمام مسئولان به این صنعت توجه کنند باید مشکلات آن نیز رفع شود و این توجه به صنعت برق به‌عنوان یک صنعت زیرساختی، مستمراً ادامه داشته باشد.

کاظمی با تصریح به اینکه "آنچه باید مورد توجه قرار گیرد لزوم سرمایه‌گذاری در صنعت برق و افزایش تولید است"، گفت: اکنون باید یک پیش‌بینی مصرف و نیاز برای آینده صورت گیرد و بهترین کار حفظ شرایط موجود است؛ اگر سرمایه‌گذاری به‌اندازه پاسخگویی به رشد مصرف از این پس صورت گیرد، در بهترین حالت سال 1402 وضعیت امروز را در خاموشی‌ها و شبکه برق خواهیم داشت.

وی افزود: وجود ظرفیت ذخیره در شبکه برق بسیار حائز اهمیت است، ذخیره تولید یک امر اجتناب‌ناپذیر است و اگر در شرایط فعلی وزارت نیرو به بخش ذخیره توجه نکند، ممکن است با بلک‌اوت شبکه مواجه شویم.

در ادامه این نشست، رضا حدادیان،  عضو دیگر سندیکای تولیدکنندگان برق با یادآوری تشکیل جلسات متعدد بخش خصوصی صنعت برق با مسئولین وزارت نیرو طی سالهای گذشته گفت: سه سال و نیم پیش به وزیر نیرو گفتیم که اگر به مسئله سرمایه‌گذاری در بخش تولید و رفع موانع آن توجه نکند، دچار خاموشی خواهیم شد و به آقای اردکانیان گفتیم "شما ایران را در حالی ترک می‌کنید که کشور دچار مشکل خاموشی شده است" اما ایشان توجهی نکرد و در حالی که در روزهای پایانی دولت هستیم، این شرایط برای تأمین برق کشور رخ داده است.

وی متذکر شد: در کشور ما هرچه به سوبسید وصل شود دچار مشکل می‌شود، اگر تعرفه برق افزایش پیدا می‌کرد مردم نسبت به مصرف توجه بیشتری داشتند و لازم است که این مسئله مورد بازبینی قرار گیرد.