ایجاد جنجال وزارت ارشاد با انتقادات به«زخم کاری»

مجموعه تلویزیونی «زخم کاری» به کارگردانی محمدحسین مهدویان این روزها درگیر حواشی بسیاری شده است. این سریال که نقش اصلی آن با نام مالک را جواد عزتی ایفا می کند، برگرفته از رمانی با نام بیست زخم کاری به قلم محمود حسینی زاد است. پس از انتشار قسمت های نخست سریال، واکنش های بسیاری در رسانه ها نسبت به محتوای این سریال منتشر شد و منتقدین بسیاری نقش مالک را از جمله نقش های بی بدیلی دانستند که تا به حال جواد عزتی ایفا کرده است. البته این واکنش ها به مذاق نوید محمدزاده بازیگر سریال قورباغه خوش نیامد و پس از اظهارنظری که در این باره داشت، موجی از انتقادات روانه اش شد تا در نهایت حرفش را پس بگیرد.

پس از آن خبرگزاری فارس در مطلبی خبر شکایت سازمان سینمایی از سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر (ساترا)  بابت محتوای سریال «زخم کاری» را منتشر کرد. شکایتی که در آن ارشاد خواستار توقف پخش این سریال شده بود.

آنچه درباره دلایل شکایت وزارت ارشاد ذکر شده بود، صحنه های مربوط به سیگار کشیدن مالک، نمایش استفاده از مواد مخدر و مشروبات الکی در بخش هایی از سریال بود.

این خبر بلافاصله با واکنش های بسیاری مواجه شد و اظهارنظرهای مختلفی را در فضای مجازی به خود اختصاص داد. از جمله آنه میتوان به عزت الله ضرغامی رئیس اسبق سازمان صداوسیما اشاره کرد که در این باره گفت: «شکایت برخی از دستگاه‌ها از ساترا بابت سریال خوش‌ساخت زخم کاری پسندیده نبود. مسایل مربوط به فرهنگ و هنر باید در میان خانواده خود آنان و دستگاه‌های ذی ربط‌شان حل و فصل شود. داغ و درفش و اقدام قضائی در این عرصه پذیرفتنی نیست.»

یکی دیگر از مهم ترین دلایل حمله به ساترا برای ارائه مجوز به این سریال بود. این درحالی است که سریال های بی شماری با مجوز ارشاد توزیع شده اند و کسی بابت محتوای آنها اعتراضی نکرده است.

اما روی دیگر ماجرا این است که زخم کاری سریالی است که در خردادماه 1400 با اخذ موافتنامه کلی انتشار از ساترا در یکی از سرویس های صوت و تصویر فراگیر منتشر شد. ساترا یا همان سازمان تنظیم مقررات رسانه های صوت و تصویر فراگیر که از سال 97 به صورت رسمی شروع به کار کرده است مسئولیت تنظیم گری پلتفرم های صوت و تصویر را بر عهده دارد.

حوزه اختیارات این نهاد از ابتدا بحث برانگیز بوده است تا جایی که سید ابراهیم رئیسی (رئیس قوه قضاییه) در دی ماه 98 طی بخشنامه ای اعلام کرد هرگونه فعالیت در زمینه صوت و تصویر فراگیر صرفا در صورت اخذ مجوز از صدا و سیما امکان پذیر است که حسن روحانی با ارسال نامه ای در پاسخ به این بخشنامه نوشت: احتراما ، اینگونه امور مربوط به شورای عالی فضای مجازی است!

مطابق شیوه مرسوم از چندین سال پیش وزارت ارشاد پروانه ساخت سریال های شبکه نمایش خانگی را که قبلا به صورت دی وی دی منتشر می شده را اعطا می کرده است. عملکرد وزارت ارشاد در این مدت منجر به انتشار محتواهای نامناسب و دور از ارزش های خانواده و جامعه و به سبک تولیدات  ترکیه شده است. هفته گذشته مشخص شد که وزارت ارشاد بابت پخش سریال زخم کاری که خود فیلمنامه آن را تأیید کرده از ساترا به دادسرای فرهنگ و رسانه شکایت کرده است. حال سوال اینجاست اگر کسی محق به اعتراض باشد، کیست؟ و درنهایت هر سازمان یا ارگانی باشد، آن وزارت ارشاد نیست و این وزارتخانه باید پاسخگوی پروانه ساخت خود و تأیید فیلمنامه سریال و همچنین مطالبات منتقدین باشد که سال های گذشته چه اتفاقاتی در حال رخ دادن بوده است.

در حقیقت وزارت ارشاد با موج سواری بر انتقادات به وجود آمده سعی دارد با ایجاد جنجال اذهان را از عملکرد خود و مسئولیت مهمش در اعطای پروانه ساخت و عدم اصلاح فیلمنامه سریال زخم کاری دور کند.

از سوی دیگر محتوای سریال زخم کاری این روزها در بسیاری از محافل مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. این سریال خوش ساخت که بازی درخشان جواد عزتی را همراه دارد از اشکالاتی همانند استعمال مفرط دخانیات، به کاربردن الفاظ نامناسب و تکه پرانی های خارج از عرف تهی است و نمی توان از آن چشم پوشی کرد.

اما باید دید که تمامی انتقادات به سریال محمدحسین مهدویان، متوجه ساترا هست یا خیر؟ بسیاری از انتقاداتی که به زخم کاری وارد می شود به نظر می رسد مرتبط با فیلمنامه این سریال و در زمان تولید آن است که ساترا نقشی در آن نداشته است و این نهاد بعد از اصلاحات قابل اعمال بر «سریال تولید شده» و آماده پخش تأیید کننده انتشار محتوا است نه اعطاکننده مجوز تولید بدین معنی که ساترا اختیاراتش محدود به اصلاحات در زمان پخش است و همین موضوع اولین گام ایجاد محدودیت برای ساترا در اعمال موارد قانونی به حساب می آید.

این معایب موجب سرازیری انتقاداتی به ساترا شده است که این نهاد اعلام کرد در حد توان چنین صحنه هایی را از پیش حذف کرده و اگر چیزی باقی مانده، مواردی است که حذف آن مانع شکل گیری قصه و پیشرفت آن می شده است.

از سوی دیگر درج رده بندی سنی روی این کار است که تا حد بسیاری خانواده ها از این موضوع مطلع می شوند و از پخش آن برای فرزندان زیر پانزده سال خود جلوگیری می کنند و این اتفاق ویژه که از پخش سریال قورباغه آغاز شده می تواند به نوعی ایجاد خودکنترلی در سمت بیننده را ایجاد کنند تا  کوتاهی های صورت گرفته در حوزه پروانه ساخت وزارت ارشاد تا حدی جبران شود.

به گزارش فارس، سریال «زخم کاری» به کارگردانی محمدحسین مهدویان و تهیه‌کنندگی محمدرضا تخت کشیان جدیدترین محصول فیلیمو است که با اقتباس از رمان حسینی‌زاد و نمایشنامه «مکبث» اثر ویلیام شکسپیر ساخته شده است.

جواد عزتی، رعنا آزادی‌ور، هانیه توسلی، سعید چنگیزیان، الهه حصاری، عباس جمشیدی‌فر، مهدی زمین‌پرداز، امیرحسین هاشمی، کاظم هژیرآزاد، منوچهر علی‌پور، مه‌لقا باقری، مائده طهماسبی، (با معرفی) مرتضا امینی‌تبار و سارا حاتمی، (هنرمندان خردسال) نیوشا علی‌پور و مه‌یاس پازوکی، (با هنرمندی) سیاوش طهمورث بازیگران «زخم کاری» هستند.