طالبان: اصلاح شدهایم
طالبان در کشاکش کمپین نظامی برای تصرف مناطق و شهرهای افغانستان، یک بار دیگر تأکید کرد که تمامی نظامیان خارجی باید از افغانستان خارج شوند، ولی قول داد که چنین سناریویی را با تصرف نظامی کابل جبران نخواهد کرد. دو سخنگوی طالبان در گفتگوهایی جداگانه چنین ابراز میکنند که این گروه اصلاح شده، رهبرانش «پختهتر» عمل میکنند، دنبال تصرف نظامی کابل، پایتخت افغانستان نیستند و دیگر به دیپلماتها و اتباع غیرنظامی خارجی آسیب نخواهند رساند.
طالبان در کشاکش کمپین نظامی برای تصرف مناطق و شهرهای افغانستان، یک بار دیگر تأکید کرد که تمامی نظامیان خارجی باید از افغانستان خارج شوند، ولی قول داد که چنین سناریویی را با تصرف نظامی کابل جبران نخواهد کرد. دو سخنگوی طالبان در گفتگوهایی جداگانه چنین ابراز میکنند که این گروه اصلاح شده، رهبرانش «پختهتر» عمل میکنند، دنبال تصرف نظامی کابل، پایتخت افغانستان نیستند و دیگر به دیپلماتها و اتباع غیرنظامی خارجی آسیب نخواهند رساند.
بنابر توافق میان طالبان و امریکا، در ازای خروج نظامیان خارجی از افغانستان، طالبان متعهد شده به القاعده و دیگر گروههای افراطی اجازه ندهد در مناطق تحت اختیارش فعالیت کنند. سهیل شاهین، سخنگوی طالبان دیروز با تأکید بر این موضع طالبان گفت که این گروه سودای دامن زدن به خشونت ندارد و به شبکه خبری بیبیسی گفت که طالبان هیچ نقشی در بروز خشونتها نداشته است و بخشهایی که به تصرف این گروه درآمدهاند، با میانجیگری ریشسفیدها و خودداری نظامیان افغان از جنگیدن سقوط کردهاند. شاهین در بخش دیگری از این گفتگو به چشماندازی کوتاه درباره اهداف طالبان در افغانستان پرداخت و گفت: «این گروه بنابر تصمیمهای رهبری خود عمل خواهند کرد و تصرف نظامی کابل سیاست این گروه نیست، اما هیچ سرباز خارجی از جمله پیمانکاران نظامی نباید در افغانستان باقی بمانند.» شاهین از خروج نظامیان امریکایی از بگرام به عنوان اقدامی تاریخی یاد کرده و میگوید: «اگر نظامیان آنها برخلاف توافق دوحه در افغانستان باقی بمانند، آن وقت رهبران ما درباره اقدام مقتضی تصمیمگیری خواهند کرد.» دیروز مشرقنیوز هم گفتوگوی جداگانهای از ذبیحالله مجاهد، سخنگوی دیگر طالبان منتشر کرده که در آن ذبیحالله مجاهد گفته که ما میخواهیم دولت مستقلی تشکیل دهیم: «جهان باید به ما احترام بگذارد؛ همان قدر که ما به آنها احترام گذاشتهایم. دیگر نمیخواهیم دولتی در افغانستان روی کار باشد که نوکری بیگانه را بکند.»رهبر طالبان از «صبر استراتژیک» امارت اسلامی افغانستان صحبت کرده و گفته که «ما عوض شدهایم.» او این را که طالبان فعلی با طالبان دهه ۹۰ متفاوت شده است، قبول دارد و میگوید: «امارت اسلامی با امارت سابق متفاوت است؛ ما باتجربه و پختهشدهایم، ما ورزیده شده و مشکلات را درک کردهایم، ما باحوصلهتر شدهایم. بسیاری از رهبران ما سنشان بیشتر شده بر همان اساس باتجربهتر نیز شدهاند. آنها بیشتر مطالعه کرده و از اوان جوانی بیرون آمدهاند، پس طبیعی است که متفاوت شده باشیم.» او میگوید: «ما اطمینان میدهیم که امارت اسلامی به کسی آسیب نمیرساند و اجازه جنگ داخلی در افغانستان را به هیچ گروهی نمیدهیم.» مجاهد از ایران نیز خواسته که به طالبان اعتماد داشته باشد و برخلاف تجربه دهه ۱۹۹۰، وعده کرده که «رابطه ما با جمهوری اسلامی ایران برادرانه خواهد بود؛ ما میخواهیم کشورهای همسایه با یکدیگر رابطه دوستانه داشته باشند.» او میگوید: «ما با ملت ایران که خانه مهاجرین ماست و مرز مشترک با ما و اشتراکات فرهنگی فراوان با افغانستان دارد، انتظارات رابطه حسنه داریم. ما میخواهیم ایران به ما اعتماد داشته باشد و ما بر همان اساس به آنها اعتماد کنیم. در حال حاضر رابطه دیپلماتیک مناسب با ایران داریم و دفتر سیاسی چندین سفر به تهران داشته و نتایج مناسبی از این مذاکرات داشتهایم.»
موضعگیری سخنگوی طالبان در حالی ابراز شده که قرار است شماری از سربازان امریکایی برای حفاظت فرودگاه کابل و سفارت امریکا در افغانستان باقی بمانند. همچنین، تعداد کمی از نیروهای ویژه ارتش انگلیس نیز در افغانستان حضور خواهند داشت. سهیل شاهین به پارهای از نگرانیها از جمله حمله به اماکن دیپلماتیک نیز پرداخته و گفت که نیازی به نیروهای محافظتی برای آنان نیاز نیست. وی تصریح کرد: «سازمانهای غیردولتی، کارمندان آنها و سفارتخانهها نیاز مردم ما است. خطری از جانب ما متوجه آنها نخواهد شد.»
هشدار درباره تکرار وضعیت عراق
با وجود ابراز اطمینان طالبان، پیشرویها و تصرفات آن بسیاری را نگران کرده است. طالبان دیروز اعلام کرد که دو بخش دیگر در ولایات تخار و بدخشان واقع در شمال شرق افغانستان را تصرف کرده و در تخار با تصرف یک مقر محلی پلیس توانسته است، مهمات و وسایل نقلیه آنها را در اختیار بگیرد. در بدخشان نیز احتمالاً ۱۵۰ سرباز ارتش افغانستان خودشان را به طالبان تسلیم کرده و به آنها پیوستند. ژنرال اسکات میلر، فرمانده نظامی ارشد امریکا که روند خروج نیروها را تحت نظر دارد، در گفتوگویی با شبکه خبری بیبیسی، درباره پیشرویهای میدانی طالبان ابراز نگرانی کرد و گفت: «اوضاع امنیتی خوب نیست. افغانها میدانند که وضعیت خوب نیست. طالبان در حال پیشروی است. اگر در آینده تحرکی برای تصرف نظامی باشد، آن شرایطی که ما در اینجا ایجاد کردیم، برای آینده افغانستان خوب نیست.»
مایکل مککال، جمهوریخواه ارشد کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان امریکا یک شنبه در سخنانی همراستا با میلر، جو بایدن را مسئول تبعات خروج از افغانستان دانست و دولت بایدن را به دلیل بیبرنامگی، تدارکات در زمینه خروج نیروها، بازی سیاسی از طریق تصمیم به خاتمه طولانیترین جنگ امریکا متهم کرد. این جمهوریخواه امریکایی گفت نگران است که افغانستان مسیر عراق را طی کند و افزود: «من یک جنگ داخلی بزرگ را در این کشور پیشبینی میکنم و نگران سفارت امریکا در کابل هستم.»
روسیه نیرو اعزام نمیکند
ضمیر کابلوف، نماینده رئیسجمهور روسیه در افغانستان از تعطیلی سرکنسولگری این کشور در مزار شریف بهخاطر متشنج شدن اوضاع شمال افغانستان خبر داد. دیمیتری پسکوف، سخنگوی دولت روسیه نیز روز دو شنبه درخصوص بدتر شدن اوضاع در افغانستان ابراز نگرانی کرد و گفت: «به طور کلی، بارها این را گفتهایم که پس از خروج امریکاییها و متحدانشان از افغانستان، اوضاع این کشور نگرانیهای ما را تشدید کرده است. با دقت وضعیت را تحت نظر داریم و متأسفانه در این کشور بیثباتی در جریان است.»او در ادامه گفت که روسیه قصد ندارد به افغانستان نیروی نظامی اعزام کند.
حمدالله محب، مشاور امنیت ملی رئیسجمهور افغانستان در گفتگو با اسپوتنیک روسیه در ارتباط با تشدید حملات طالبان در شمال افغانستان گفت: «نیروهای دولتی افغانستان قطعاً در حال برنامهریزی برای پاتک هستند. مردم افغانستان مصمماند و میخواهند در آزادی زندگی کنند. ما میخواهیم که طالبان در دولت حضور داشته باشد و نماینده داشته باشد، اما افغانها آماده پذیرش تسلط طالبان بر همه افغانستان و دیکته کردن نوع زندگی بر مردم افغانستان نیستند.»محب که هفته گذشته به روسیه رفته بود، گفت که افغانستان آماده است اطلاعات به دست آمده از افراد دستگیر شده را با روسیه به اشتراک بگذارد و امیدوار است مسکو نیز به شکل متقابل عمل کند.»
نقش چین در آینده افغانستان
حامد کرزی، رئیسجمهور پیشین افغانستان طی سخنانی در مجمع جهانی صلح که در چین برگزار شد، گفت: «چین میتواند نقش بزرگ و مهمی در روابط افغانستان و پاکستان و برقراری روابط بین آنها ایفا کند. این مسئله به نفع افغانستان و بدون شک به نفع منطقه است.»
یک منبع خبری در مورد نقش چین به دیلیبیست گفت: «بین مقامهای کابل و پکن مذاکراتی بر سر ساخت بزرگراه پیشاور-کابل در جریان است. مرتبط کردن کابل با جاده به پیشاور به معنی پیوستن رسمی افغانستان به پروژه کمربند چین است. طی سالهای گذشته تعامل مداومی میان دولت افغانستان و دولت چین وجود داشته است. غنی نیازمند یک همپیمان با قابلیت ارائه منابع، نفوذ و حمایت نظامی به دولتش است.»
در امور داخلی افغانستان دخالت نمیکنیم
منبعی آگاه در کمیته امنیت ملی تاجیکستان به ریانووستی گفت که گروه طالبان در حال حاضر بیش از ۷۰ درصد خط مرزی افغانستان با تاجیکستان را تحت کنترل دارد. امامعلی رحمان، رئیسجمهور تاجیکستان روز یک شنبه در گفتگو با اشرف غنی همتای افغانستانی خود درباره تحولات افغانستان به ویژه وخامت اوضاع در مناطق شمالی افغانستان و ورود تعدادی از نیروهای افغانستان به کشورش با وی رایزنی کرد. طرف تاجیک تأکید کرد که ضمن عدم مداخله در امور داخلی افغانستان، از تلاشهای کابل در برقراری صلح و ثبات حمایت میکند. وزیر امور خارجه ازبکستان نیز گفت که کشورش گروه طالبان را به عنوان یک گروه تروریستی نمیشناسد، چرا که آنها در خارج از افغانستان اقدام تروریستی صورت ندادهاند.