زمان دقیق بازگشایی زاینده رود نامشخص است

اسفندیار امینی روز چهارشنبه در گفت و گو با ایرنا با بیان اینکه انجام الزامات، مهمتر از زمان بازگشایی آب رودخانه است افزود: موانعی در برخی نقاط و بستر رودخانه ایجاد شده است که نیاز به لایروبی دارد.

وی با بیان اینکه نمایندگان صنف کشاورزان شرق و غرب  استان اصفهان بازدید میدانی از بالا دست زاینده رود داشتند و در نشستی به جمع‌بندی نهایی خواهند رسید گفت: امید است بتوانیم آبی که رهاسازی می‌شود را با کمترین هدر رفت به اراضی کشاورزی برسانیم که کارایی لازم و حداقلی داشته باشد.

دبیر صنف کشاورزان اصفهان اظهار داشت: موانع سنگی در بستر بالادست رودخانه ایجاد شده است و در صورتی که این موانع در این مدت کوتاه اصلاح نشود، رهاسازی آب منفعتی برای کشاورزان نخواهد داشت.

وی بیان کرد: تابستان سال گذشته حدود ۴۵۰ میلیون متر مکعب آب به اسم کشاورزان شرق و غرب اصفهان رها شد اما امسال ۲۵۰ میلیون متر مکعب آب برای محیط زیست و کشاورزان اختصاص پیدا کرده است که خیلی کم است و نیاز به انجام مقدمات، الزامات و کارهای اولیه دارد، در غیر اینصورت این رهاسازی به ثمر نخواهد رسید.

امینی اضافه کرد: شرکت آب منطقه ای در طول این سال‌ها باید اقداماتی را انجام می‌داد اما از انجام آن کوتاهی کرده است که به‌دلیل انجام نشدن این اقدامات، خیلی از نقاط رودخانه تصرف  و بعضی نقاط پر و موانع مزاحم زیادی برای روان آب‌ها، در بستر فعال رودخانه ایجاد شده است.

وی خاطرنشان کرد: بخشی از ساماندهی بستر زاینده رود سال‌های گذشته به‌صورت مشارکت بین صنف کشاورزی و آب منطقه ای انجام شد اما  هدر رفت آب  دربرخی نقاط از جمله دریاچه ذوب آهن، فولاد مبارکه، مجموعه‌های شهرداری در طول مسیر و در قسمت چهارمحال و بختیاری و بالادست سد زاینده رود و سد چم آسمان بسیار بالاست که باید ساز و کارهای نظارتی ویژه در این زمینه اندیشیده شود تا آب اندک موجود به مقصد برسد.

امینی افزود: طبق مصوبات، ساز و کار نظارت کشاورزان بر رودخانه از بالادست تا پایین دست با هماهنگی شرکت آب منطقه ای در حال انجام است تا کشاورزان بتوانند در طول مسیر بر برداشت‌ها نظارت کنند و کسی بیش از حد مجاز برداشت نکند.

دبیر صنف کشاورزان اصفهان گفت: تمام رودخانه‌ها بطور طبیعی در گذشته حریم و بستر رودخانه را حفاظت و جریان سیلاب، خط و قعر رودخانه را حفظ می‌کردند و لایروبی طبیعی رودخانه از این طریق انجام می‌شد اما از سال ۱۳۴۹ که سد زاینده رود آبگیری شد  سیلاب‌ها داخل سدها کنترل می‌شود و عملیاتی که به‌صورت طبیعی در طول رودخانه انجام می‌شد باید مصنوعی انجام شود.

وی با اشاره به اینکه ساماندهی مسیر زاینده رود به چند سال زمان نیاز دارد ادامه داد: طول رودخانه ۴۲۰ کیلومتر است که از حدود چهار تا پنج سال گذشته کار مشترکی برای ساماندهی رودخانه شروع شد  اما باوجود موانع زیادی که دارد کارهای خیلی خوبی هم انجام شد.

امینی اضافه کرد: تابستان سال گذشته هم آب رهاسازی شد و در صورتیکه ساماندهی انجام نشده بود امکان توزیع آب به آن شکل وجود نداشت.

به گفته وی، ساماندهی رودخانه در سال‌های گذشته در حال انجام بود اما برخی مسائل اجتماعی خاص هم مشکلاتی را برای ادامه کار ایجاد کرده است.

دبیر صنف کشاورزان اصفهان خاطرنشان کرد: در محاسبات هیچ کس نبود که امسال به یکباره بارندگی به حدی کم شود که این مشکلات را بوجود بیاورد و در چنین سال‌هایی حتی در یک مزرعه هم باید با ظرافت خاصی جوی‌ها و مسیرهای آب پاکسازی شود تا از هدر رفت آب جلوگیری شود.

وی گفت: هر عملیاتی که در رودخانه انجام دهیم، رفتار جدیدی از خودش بروز خواهد داد اما ممکن است امروز به یک تصمیمی برسیم و در مرحله اول بازگشایی آب با توجه به اینکه چه مقدار آب هدر برود در تصمیمات بعدی اصلاحاتی انجام شود.

امینی ادامه داد: بر اساس برآوردها آب زاینده رود حداقل سه نوبت به مدت ۱۰ تا ۱۵ روز باید رهاسازی شود اما شرایط مطلوب برای کشاورزی و محیط زیست این است که آب با حجم کمتر اما  طولانی‌تر رها شود.

وی اضافه کرد: بر اساس برنامه‌ریزی آب رهاسازی شده تا سد مروان رودشت ( در شرق اصفهان ) در بستر رودخانه جاری خواهد شد.

دبیر صنف کشاورزان اصفهان گفت: امسال سال خاصی به لحاظ خشکسالی است و حفظ بعضی از محصولات چند ساله و اشجار با کمک آب موجود از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

همچنین معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی جهاد کشاورزی اصفهان در گفت و گو با ایرنا از افزایش خروجی سد زاینده‌رود برای آبیاری درختان و باغ‌ها از روزهای آینده  خبر داد.

اصغر محسن زاده کرمانی افزود: قرار شده است که صنوف کشاورزان شرق و غرب استان اصفهان جلساتی را با یکدیگر برگزار کنند و زمان و میزان بازگشایی را از طریق صنوف به شرکت آب منطقه ای اعلام شود.

وی با بیان اینکه روز جمعه هفته گذشته در این زمینه جلسه ای برگزار شد ادامه داد:مقرر شد که مسوولان و نمایندگان صنف بازدیدی را از مناطق شرق و غرب انجام دهند تا در روزهای آینده  تصمیم برای زمان بازگشایی رودخانه در کارگروه سازگاری با کم آبی مطرح شود تا تصمیم نهایی گرفته شود.

معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی جهاد کشاورزی اصفهان با اشاره به اینکه مسوولان صنوف در  روزهای گذشته بازدیدهایی از مناطق شرق و غرب انجام دادند اظهار داشت: این افزایش خروجی سد زاینده‌رود برای زراعت نیست و بیشتر برای نجات باغ‌هاست.

وی اضافه کرد: برای میزان و زمان بازگشایی باید تصمیم گیری شود اما دستکم باید در چند نوبت و در فواصل زمانی مشخص انجام شود تا باغ ها از خطر خشکیدگی نجات پیدا کنند.

در همین پیوند مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای اصفهان نیز در گفت و گو با ایرنا، میزان ذخیره فعلی سد زاینده رود را ۴۴۷ میلیون مترمکعب اعلام کرد.

حسن ساسانی افزود: ورودی فعلی به سد ۳۴ و خروجی آن پیش از افزایش خروجی،  ۲۴ متر مکعب بر ثانیه است.

به گفته کارشناسان، در سه ماهه گذشته حدود ۴۰۰ میلیارد تومان خسارت ناشی از خشکسالی به باغ‌های مناطق شرق و غرب استان اصفهان وارد شده است.

کشاورزان حوزه‌های شرق و غرب استان اصفهان اعلام کرده اند که ۲۰ هزار هکتار از باغ‌های استان دچار کم آبی است  که ۱۲ هزار هکتار آن مربوط به حوزه زاینده‌رود و بقیه مربوط به حوزه‌های دیگر استان است و باید هرچه زودتر برای آنها تصمیماتی اتخاذ شود.

زاینده‌رود به‌طول بیش از ۴۰۰ کیلومتر، بزرگترین رودخانه منطقه مرکزی ایران است که از کوه‌های زاگرس مرکزی بویژه زردکوه بختیاری سرچشمه می‌گیرد و در کویر مرکزی ایران به سمت شرق پیش می‌رود و در نهایت به تالاب گاوخونی در شرق اصفهان می‌ریزد.

این رودخانه که علاوه بر جاذبه تفریحی و فرهنگی، همواره نقشی مؤثر در کشاورزی و اقتصاد منطقه مرکزی کشورمان و هستی تالاب گاوخونی داشته، در دهه‌های اخیر به‌علت کمبود بارش‌ها، خشکسالی‌های متوالی، تراکم جمعیت و افزایش برداشت، به یک رودخانه فصلی تبدیل و در پایین دست در فصول گرم بویژه تابستان با خشکی مواجه است.