دلایل پودر شدن 365 میلیارد دلار از بازار جهانی بیت کوین | «ایلان ماسک» با توئیت خودش به رمز ارزها خیانت کرد؟ | چشم انداز قیمتی «بیت کوین» و «آلت کوین»ها

55 آنلاین- در سال های اخیر، بازار ارزهای دیجیتال (Digital Currency) یا رمز ارزها (Crypto Currency)، شامل «بیت کوین» و ارزهای آلترناتیو از جمله «اِتریویم» و «دوج کوین» و چند هزار نوع دیگر، نقدینگی زیادی را در سطح جهانی به سمت خود کشاندند. در روزهای گذشته که معاملات ارزهای دیجیتال به شدت رونق داشت، ارزش کُل بازار جهانی آن به بیش از 2 هزار میلیارد دلار رسید.

برخی تحولات در روز 13 ماه می 2021 (23 اردیبهشت 1400) رخ داد و در مدت یک روز 365 میلیارد دلار در حد 16 درصد از ارزش بازار جهانی بیت کوین نابود شد. سایر ارزهای دیجیتال یا همان آلت کوین ها (ارزهای آلترناتیو) نیز کاهش قیمت بیش از 10 درصد را تجربه کرده و در حال حاضر، بخشی از آن سقوط قیمتی را جبران کرده اند.

در گفت و گوی «55 آنلاین» با بنیامین عباسی ـ کارشناس ارزهای دیجیتال - عوامل اصلی موثر بر سقوط شدید قیمتی بازار جهانی این نوع ارز، مورد کند و کاو قرار گرفته است.

*****

*در روزهای اخیر بیت کوین و ارزهای دیجیتال دیگر سقوط قیمتی بزرگی را تجربه کردند. قیمت بیت کوین به عنوان بزرگترین ارز دیجیتال، کاهش زیادی در حد 16 درصد پیدا کرد. از نظر شما، عوامل این کاهش قیمت چه بودند؟

-دو عامل در این زمینه نقش داشتند. یک عامل، ورود ما به آلت سیزن (فصل رونق ارزهای آلترناتیو) است. سهم بیت کوین از دامیننس (تسلط) کُل بازار به شدت کاهش پیدا کرده است. این وضع، نشان می دهد که به جای بیت کوین، کوین های دیگر یا آلت کوین ها، جذابیت های خاص خودشان را پیدا کرده اند.

در دو، سه هفته گذشته دیدیم که آلت کوین ها، رشدهای بزرگی را تجربه کرده و توانستند درصدهای رشد بالایی را نشان بدهند، اما یک اتفاق دیگر که رخ داد، این بود که شرکت تِسلا و آقای ایلان ماسک، یک ضربه به بازار زدند.

ما بارها هشدار داده بودیم که پشت این نوع مارکتینگ، پشتوانه فاندامنتال نیست و می تواند روی بازار تاثیر بگذارد ولی موقتی بوده و دائمی نیست. چرا که در یک مقطع زمانی، برخی افراد، بازار را به هم می ریزند و بعد هم تاثیر خودشان را از دست می دهند. در نهایت، بازار به روند عادی خودش برمی گردد. 

این دو ماجرا، تاثیر خودشان را با همدیگر گذاشته و باعث شدند قیمت بیت کوین کاهش پیدا کند ولی این روند کاهش قیمت، روندی نیست که ادامه داشته باشد. برآورد ما این است که همچنان بیت کوین به روند صعودی خودش ادامه می دهد یعنی به حالت قبلی خودش که حالت صعودی بود، برمی گردد و افزایش قیمت های زیادی را در چند هفته آینده تجربه خواهیم کرد.

*شرکت تسلا، خودروهای برقی تولید می کند و این نوع خودروها نسبت به خودروهای با سوخت فسیلی بنزین و گازوئیل، خسارت کمتری به محیط زیست وارد می کنند. در توئیتی که آقای ایلان ماسک منتشر کرده گفته چون تولید بیت کوین آلودگی ایجاد می کند و از جمله زغال سنگ زیادی مصرف می شود پس ما برای فروش خودرو، دیگر بیت کوین را قبول نمی کنیم.

آیا مسئولان این شرکت بزرگ خودرو سازی دنیا، تا قبل از این نمی دانستند که تولید بیت کوین و بقیه ارزهای دیجیتال، آلودگی ایجاد می کند و برق زیادی مصرف می شود؟

-با اطمینان می توان گفت که آنها قبلاً این مسائل را می دانسته اند. حتی آقای ایلان ماسک، یک موقع مدیر عامل دوج کوین بوده است. دوج کوین، فورک (انشعاب/ Fork) بیت کوین بوده و سیستم ماینینگ (استخراج) دوج کوین، شبیه بیت کوین است.

آقای ماسک و شرکت تسلا، جزو هولدرهای (سرمایه گذاران) بیت کوین و دوج کوین هستند. این که انها اصلاً اطلاع نداشته باشند و تازه فهمیده باشند، اصلاً خنده دار است. درست مثل این است که یک فرد، بیزینسی داشته باشد و با جزئیات آن اصلاً آشنا نباشد و بعد یک دفعه متوجه شود.

به نظر من، این حرف ایلان ماسک، حرف قشنگی نبود و شاید یک بهانه بود. احتمالاً برخی مسائل قانونی به وجود آمده و به همین دلیل، از این سیستم خارج شدند. به خاطر این که انها از ارزهای دیجیتال به عنوان پِی منت (پرداخت/Payment ) استفاده کرده بودند و این کار یعنی استفاده از اوراق بهادار یا تبدیل شدن آنها به سکیوریتی (دارایی تضمینی/Security) که کمیسیون بورس اوراق بهادار آمریکا، در مورد آن حساسیت زیادی دارد.

*در حال حاضر، دیدگاه دولت آمریکا یا دولت های اروپایی نسبت به ارزهای دیجیتال چگونه است؟

-همین الان دو دیدگاه در دولت جدید آمریکا یعنی دولت آقای بایدن وجود دارد. یک دیدگاه مربوط به افرادی است که تجربه زیادی در حوزه ارزهای دیجیتال و رمز ارزها دارند. آقای گری گِنسلِرِ، رئیس جدید کمیسیون اوراق بهادار آمریکا، استاد دانشگاه ام آی تی آمریکا بوده و طرفدار ارزهای دیجیتال است. 

رئیس جدید کمیسیون اوراق بهادار آمریکا، نگاه مثبت تری به رمز ارزها و تسهیل گری آنها دارد. این تغییرات، نشانه مثبتی است ولی خانم جانِت یِلِن، رئیس بانک مرکزی آمریکا (فدرال رزرو)، همچنان نگاه در تضاد بودن با بیت کوین را دارد.

به طور کُلی، الان و در این زمینه دو نگاه مثبت و منفی در دولت جدید آمریکا وجود دارد، اما اگر بخواهیم از نظر قانونی و بنیادی نگاه کنیم، کلاً کمیسیون اوراق بهادار آمریکا خیلی تلاش می کند که رمز ارزها، جایگزین پول نقد به عنوان ابزار پرداخت نشوند. 

این کمیسیون، تلاش زیادی در این خصوص انجام داده و پیش از این، تجربه مشابهی در مورد ارز دیجیتال «ریپِل» یا کوین های دیگررا داشتیم. وقتی که ابزار پرداخت بودن ارزهای دیجیتال مطرح می شود، یعنی ارزهای دیجیتال، جایگزین واحد پولی می شوند. این موضوع، محل اختلاف است و از این زاویه، اکثر دولت های دنیا با ارزهای دیجیتال مشکل دارند.

دولت های این کشورها می گویند اگر ارزهای دیجیتال، صرفاً به یک عنوان یک دارایی باشند، با آنها مشکلی نداریم ولی اگر می خواهند به عنوان ابزار پرداخت استفاده شوند، با آن مقابله می کنیم. 

مثل این است که ما امروزه بگوییم با طلا، خریدهای خودمان را از سوپر مارکت ها و جاهای مختلف انجام بدهیم یا حقوق و دستمزد ما طلا باشد. قاعدتاً هر دولتی و حتی دولت ایران، اگر یک واحد پولی یا یک دارایی بخواهد جایگزین واحد پولی کشور شود و باعث تضعیف واحد پولی شود، مقاومت می کند. دولت آمریکا هم استثناء نیست و در این زمینه دغدغه زیادی دارد.

*در اوایل فروردین ماه 1400 بود که ایلان ماسک مدیر عامل شرکت تسلا اعلام کرد مشتریان این شرکت می توانند با پرداخت بیت کوین، از شرکت تسلا خودرو بخرند. آیا از این طریق، خریدی از این شرکت خودرو سازی انجام شد؟

-خیر. بحث هایی مطرح بود ولی خریدی انجام نشد. در هر اقتصادی از جمله اقتصاد ارزهای دیجیتال، برای رشد قیمتی باید بتواند یک اکوسیستم ایجاد کند. به همین دلیل، وقتی افراد زیادی دیدند آقای «ایلان ماسک»، در زمینه ارزهای دیجیتال و بیت کوین اظهار نظر کرد، حدس زدند که بازار ارزهای دیجیتال می تواند گردش مالی زیادی داشته باشد.

این افراد، حدس زدند  که ممکن است علاقه زیادی در این زمینه ایجاد شود و تقاضا برای آن و بازار آن، گسترش پیدا کند. موضوعی که مشخص شد این است که این ماجرا، ماجرای فیکی بود و ما الان می توانیم به خیانت ایلان ماسک به دنیای رمز ارزها اشاره کنیم. چون واقعاً رفتاری که ایلان ماسک انجام داد، رفتار غلطی بود.

*در هفته های اخیر، حجم بازار بیت کوین از کُل 2 هزار میلیارد دلار بازار ارزهای دیجیتال جهان، بیش از 60 درصد بود و الان سهم آن تا 39 درصد پایین آمده است. البته سهم اتریوم، کم بود و الان به بیش از 19 درصد از کُل بازار رسیده.

از طرفی، بایننس کوین هبه عنوان سومین ارز مهم، سهم کمتری داشت و الان سهم آن به 3.8 درصد افزایش پیدا کرده است. دوج کوین که مورد علاقه ایلان ماسک بود تا رتبه سوم صعود کرده بود و الان در رتبه چهارم بوده و سهم آن از بازار در حد 2.8 درصد است.

به اعتقاد شما، این تغییرات و تحولات چگونه اتفاق افتاد و ارزهای آلترناتیو یا آلت کوین ها بر چه مبنا توانسته اند سهم بیش تری را از بازار بگیرند و سهم بیت کوین کاهش شدیدی داشته باشد؟

-معمولاً هر چهار سال یکبار و بعد از هاوینگ (Halving) بیت کوین یعنی نصف شدن پاداش بیت کوین در زمان استخراج آن، این اتفاق تکرار می شود. در طول سال، آلت سیزن (فصل ارزهای آلترناتیو) های کوچک داریم ولی هر 4 سال یکبار، آلت سیزنی که اتفاق می افتد خیلی برجسته است.

البته منطق رونق گرفتن ارزهای دیجیتال دیگر، منطق پیچیده ای نیست. وقتی که پاداش ماینِرهای (استخراج کنندگان) بیت کوین کاهش پیدا کند، آنها قاعدتاً باید تلاش کنند درآمد مورد نظر خودشان را به دست بیاورند تا هزینه های استخراج بیت کوین را پوشش بدهند و و همچنان بیزینس خودشان را سر پا نگه دارند.

در این حالت، آنها دو راه را در پیش دارند. روش اول این است که قیمت بیت کوین را بالا ببرند. روش دوم این است که سعی می کنند کارمزدها را کاهش بدهند. این چیزی است که همین الان در حال رخ دادن است یعنی قیمت بیت کوین از زمانی که هاوینگ اتفاق افتاد تا الان، رشد زیادی را تجربه کرد و به بالای 60 هزار دلار هم رفت.

وقتی قیمت بیت کوین به بالای 60 هزار دلار می رود، کارمزد شبکه برای ماینِرها صرفه اقتصادی دارد، اما این کار یک ایراد اقتصادی دارد. ایراد اقتصادی این است که وقتی قیمت را بالا می برند، حجم نقل و انتقال و معاملات بیت کوین کم می شود.

اساساً وقتی قیمت یک جنس گران شود، خرید و فروش آن نیز سخت می شود. پس مقدار درآمد کاهش پیدا می کند. به همین دلیل، برای شرکت ها، سرمایه گذاران و موسسات مالی که کسب درآمد می کنند، اصلاً دیگر صرفه ندارد که بخواهند در حوزه خرید و فروش بیت کوین فعالیت داشته باشند. 

بر این اساس، برای این که آنها سود کسب کنند، به سمت ارزهای دیجیتال دیگر مثل «اِتِریوم» و کوین های کوچک تر می روند. کوین های دیگر نیز، همین رفتار را دارند و برای مثال اِتریوم، کارمزد خودش را پایین آورده یا برخی افراد، به خاطر کارمزد پایین «تِرون»، نسبت به این ارز دیجیتال مشتاق شده اند.

ارز دیجیتال «کاردانو» نیز همین طور است. شبکه های پلتفُرمی که کارمزدشان را در این سیستم پایین می آورند، تقاضای زیادی دارند و پول هم به سمت آنها می رود. به همین دلیل، این نوع ارزهای دیجیتال، سهم بیش تری از دامیننس (تسلط) بازار را به دست می آورند. 

*با توجه به سیاست هایی که دولت جدید آمریکا دارد، آیا فرضاً همین شرکت تسلا، دیگر سراغ ارزهای دیجیتال نخواهد رفت؟

-ممکن است دوباره برگردند و به محض این که بزاار روی خوش نشان بدهد، این شرکت و شرکت های دیگر به این بازار ورود پیدا کنند. البته این رفتار، ضربه سنگینی به ارزهای دیجیتال وارد کرد ولی امکان این که برگردند و از شیوه دیگری استفاده کنند، وجود دارد.

*شرکت تسلا، حدود یک و نیم میلیارد دلار، بیت کوین خریداری کرد ولی ظاهراً در دی ماه 1399 یا اوایل سال 2021 میلادی این سرمایه گذاری انجام شده و خبر این سرمایه گذاری در بهمن ماه منتشر شد. 

در دی ماه سال 1399، قیمت هر بیت کوین حدود 30 هزار دلار بود و در روز 25 فروردین 1400 تا نزدیک 65 هزار دلار بالا رفت. آیا احتمالاً شرکت تسلا خواسته از سرمایه گذاری در حوزه بیت کوین کسب درآمد کند و بعد از این کسب درآمد، از این بازار خارج شود؟ 

-به احتمال خیلی زیاد، همین کار را انجام داده ولی الان آمار دقیق آن وجود ندارد. در گزارش های مالی شرکت تسلا، مشخص می شود که چقدر کسب درآمد کرده اند. ما برای اطلاع پیدا کردن در این زمینه، باید منتظر باشیم. در اواخر فصل بهار، این گزارش ارائه می شود و آن موقع مشخص مخواهد شد که چقدر کسب درآمد کرده اند.

*در حال حاضر ارزهای دیجیتال بیت کوین، اِتریوم و بایننس کوین، سه ارز بزرگ بازار هستند. در هفته های گذشته، دوج کوین در رتبه 7 بازار قرار گرفت و در روزهای گذشته رتبه های بالاتری پیدا کرد و الان با یک پله سقوط جایگاه 4 ارزهای دیجیتال را در اختیار دارد.

در حال حاضر حجم بازار دوج کوین 66 میلیارد دلار است و در ماه های اخیر آقای ایلان ماسک، حمایت زیادی از دوج کوین به عمل آورد. الان که نظر او نسبت به ارزهای دیجیتال تغییر کرده، وضع دوج کوین چگونه است؟

-دوج کوین سعی کرده خلاقیت و نوآوری را به بیت کوین اضافه کند و از این نظر بد نیست ولی یک مشکل اصلی دوج کوین، این است که هیچ اکوسیستمی را در اطراف خودش شکل نداده است.

بیت کوین، به عنوان کوین مادر، اکوسیستم در اطراف خودش ایجاد نکرده است. وقتی راجع به اکوسیستم صحبت می کنیم، بحث ما راجع به «اِتریوم» و «تِرون» است. چرا که ما باید بتوانیم نرم افزارها و توکِن (دارایی دیجیتالی) های مختلفی را به آنها اضافه کنیم ولی بیت کوین، برخی ویژگی ها و جذابیت ها دارد که دوج کوین، آنها را ندارد.

برای مثال، دوج کوین محدودیت تولید ندارد و ممکن است استخراج آن هیچوقت تمام شود. در نتیجه روی تورم تاثیری ندارد. اگر دوج کوین، دارای جذابیت شد و افزایش قیمت پیدا کرد، به خاطر این بود که ایلان ماسک با اکوسیستم هایی که خودش دارد، گفت از این کوین حمایت می کند.

من نمی توانم با قاطعیت بگویم که دوج کوین، جریان خاصی دارد و می تواند خودش را حفظ کند. به هر حال مارکتینگ و رسانه، تاثیر خوبی در رشد قیمت هر کالا و دارایی دارند.

*قبل از اظهار نظر اخیر ایلان ماسک درباره بیت کوین، مادر ایلان ماسک در روزهای قبل گفته بود که دوست ندارد از پسر خودش، دوج کوین را به عنوان هدیه روز مادر دریافت کند. آیا این نوع بحث ها در کاهش قیمت دوج کوین، نقش داشت یا نه؟

-به هر حال این نوع رفتارها هم تاثیر دارد و اخبار مربوط به سلبریتی ها، این نوع تاثیرات را دارد. خبرها، کم یا زیاد تاثیر خودشان را می گذارند ولی این خبر، خبری نبود که به طور فاندامنتالی تاثیر زیادی بگذارد. البته رفتارهایی به این صورت، همیشه بر بازار و به صورت لحظه ای تاثیر می گذارند.

*قیمت هر دوج کوین در هفته های گذشته 20 سنت بود و در زمان اوج یعنی 18 اردیبهشت 1400 به 73 سنت رسید. در زمان سقوط اخیر قیمت ارزهای دیجیتال، قیمت دوج کوین تا 37 سنت پایین رفت و الان 50 سنت است.

با کناره گیری ایلان ماسک از بازار ارزهای دیجیتال، همین دوج کوین به عنوان یکی از ارزهای مورد علاقه او، آیا ممکن است در آینده بخش بزرگتری از بازار را در اختیار بگیرد یا این که این ارز هم تضعیف می شود؟

-همه این ارزهای دیجیتال، کنار همدیگر هستند. وقتی که بازار ریزش می کند، همه ارزها تحت تاثیر قرار می گیرند. در یک جایی نیز ممکن است تاثیر مثبت در کار باشد و همه آنها با هم رشد می کنند.

*دوج کوین در هفته های اخیر ارتقا پیدا کرد و تا رتبه سوم بازار بالا آمد. آیا دوج کوین، برتری خاصی هم نسبت به ارزهای دیگر دارد یا این که این طور نبود و فقط حمایت ها باعث شد که تقویت شود؟

-اتفاقاً برتری خاصی وجود ندارد. این که یک کوین از نظر حجم بازار به رتبه سوم یا چهارم رسیده و بعد کاهش پیدا می کند، پدیده جدیدی در دنیای کرپیتو کارنسی ها (رمز ارزها) نیست.

ما بارها کوین هایی را دیده ایم که رشدهای زیادی داشته و به سطوح بالایی هم رسیده اند ولی بعداً به شدت اُفت قیمتی را تجربه کرده اند و بعضی از آنها الان دیگر وجود خارجی ندارند. 

در پایدار بودن یک ارز دیجیتال، عوامل زیادی تاثیر دارد . به این سادگی نیست که بگوییم نقدینگی وجود دارد و نتیجه بگیریم بقای آن تضمین می شود. تنها مزیت رقابتی دوج کوین، الان فقط مولفه هایی مثل مارکتینگ (بازاریابی)است. 

*بیت کوین، سهم بزرگ و اصلی بازار جهانی ارزهای دیجیتال را داشت و در ماه های قبل بیش از 70 درصد و 60 درصد را در اختیار داشت و الان تسلط بیت کوین بر بازار به زیر 40 درصد رسیده است. حجم بازار بیت کوین در هفته های قبل 1200 میلیارد دلار بود و الان تا 900 میلیارد دلار سقوط کرده است.

به نظر شما، آیا باز امکان رشد برای بیت کوین وجود دارد و یا این که ارزهای جایگزین رشد قیمتی خودشان را ادامه می دهند و سهم بیش تری از بازار را خواهند گرفت؟

-برآورد ما این است که تا دو ماه آینده، رشد آلت کوین ها بیش تر خواهد بود ولی افزایش قیمت آنها، تاثیر خودش را روی قیمت بیت کوین نیز می گذارد. این یک پدیده دو طرفه است ولی بعد از دو ماه، قیمت بیت کوین برای 3 تا 4 ماه رشد می کند. 

بعد از آن، داخل فصل زمستان دنیای کریپتوها می شویم. احتمالاً یک کاهش شدید قیمت را در 6 ماه آخر سال 2021 میلادی تجربه می کنیم و بازار ارزهای دیجیتال برای یک مدت استراحت می کند.  ما حدس می زنیم که بیت کوین، حتی تا 200 هزار دلار افزایش پیدا کند و بعداً به 70 هزار دلار و 60 هزار دلار برگردد و برای یک ماه متوقف شود.