جنگی که شروع شده به زودی به پایان نمی رسد | انتفاضه سنگ به پرتاب موشک رسید

جنگ در سرزمین های اشغالی هنوز ادامه دارد و تلاش ها برای اتش بس یا پایان آن به بن بست رسیده است. دولت نتانیاهو مصر است تا حضور نظامی در غزه داشته باشد و این مساله می تواند به بحران دامن بیشتری بزند. پس از دهه ها این نخستین بار است که فلسطینی ها دیگر تنها سنگ در دست ندارند و به سمت پرتاب موشک قدم برداشته اند.وضعیت در سرزمین های اشغالی بحرانی است. انتظار می رود که جنگی که شروع شده، به زودی به پایان نرسد. در خبرآنلاین با نصرت الله تاجیک دیپلمات پیشین کشورمان در اردن به گفتگو نشسته ایم:

جنگ تازه ای که در سرزمین های اشغالی در گرفته زوایای متنوعی دارد . به نظر می رسد که این یکی از شدید ترین درگیری ها در دهه اخیر است با این تفاوت که فلسطینی ها دست بالا را در آن دارند.زوایای این جنگ را چطور می بینید؟

 سه روند داخلی، منطقه ای و بین المللی منجر به این حوادث شده و جناح راست افراطی رژیم صهیونیستی با نمایندگی نتانیاهو، هر سه روند را به ضرر خود می بیند و قصد دارد برای نیل به اهدافش و مشخصا" تشکیل دولت با به راه انداختن یک جنگ، به افزایش انسجام داخلی و آوردن دیگران پشت سر خود دست زده و بازی کنونی خاورمیانه را بهم بزند. خاورمیانه ای که تحت تاثیر تحولات آمریکا و شکست ترامپ داشت به سمت توازن سیاسی کشورهای منطقه و سازش درون و برون منطقه ائی، حرکت می کرد. مانند مذاکرات ایران و عربستان و سایر اقدامات دیگر کشورها که نشان می داد مقداری پس از رفتن ترامپ از کاخ سفید، خاورمیانه هم از یک ارامش نسبی داشت برخوردار می شد.

در سطح داخلی نتانیاهو نتوانسته است حتی دولت ائتلافی تشکیل دهد و عدم صدور مجوز برای رای گیری مجلس ملی فلسطین در قدس شرقی و حمله به مسجد الاقصی احساسات فلسطینیها را که از حقوق اولیه و اساسی خود محروم هستند را جریحه دار کرده است. در سطح منطقه ائی احتمال به فرجام رسیدن برجام همه پنبه های نتانیاهو را رشته کرده و او نمیتواند حل نسبی مشکلات بین ایران و کشورهای منطقه را بر بتابد! در سطح بین المللی دوران طلائی ترامپ که چک سفید به وی داده بود پایان پذیرفته و او میخواهد قبل از فوت زمان معادلات را به نفع خودش بهم بریزد .

اما تحت سه روند فوق مساله درگیری بین اسراییل و فلسطین حاصل برآیند چند مولفه است که یکی هویت و عمق تاریخی و موقعیت ژئوپلتیکی و بین ادیانی آن سرزمین است و بخش مهم تر آن مساله مسجد الاقصی به عنوان قبله اول مسلمین است که دنیای اسلام برای اینکه این شهر به عنوان یک مکان بین المللی قابل دسترسی برای همه کشورها و ادیان باشد و نه تنها ارضاء کننده نیازهای صهیونیست ها لحظه شماری می کند.

ولی جابه جایی جمعیتی و تغییرات اجتماعی دموگرافیک و اخراج برنامه ریزی شده فلسطینی های ساکن در حاشیه مسجد الاقصی یک اقدامی به مثابه جنایت علیه بشریت است و برای کمک به فلسطینیها مراجع بین المللی را باید حساس کرد. سیاست ها و اقدامات نتانیاهو حتی در دراز مدت به نفع خود صهیونیست ها هم نیست. بی خردی بیشتر از آن نمی شود که ادم با دست خود یک قدرت موشکی را در کنار خودش خلق کند. بهر صورت یک قدرت جدید علیرغم میل صهیونیستها برای احقاق حقوق فلسطینیها خلق شده و معادلات سنتی این درگیری و مساله خاورمیانه را بهم زده است و رژیم صهیونیستی باید این واقعیت را بپذیرد و ما به ازای آنرا بدهد.

با آنچه که در این ایام شاهدش هستیم ایا اتفاقات تبدیل به یک جنگ فراگیر خواهد شد؟ 

اگر مجموع عناصر دخیل در این ماجرا، اعم از داخلی و منطقه ای و بین المللی نتوانند دست به دخالت به موقع در این حوادث بزنند، امکان جنگ فراگیر هست. مخصوصا ورود نظامیان صهیونیست به غزه می تواند باعث بروز یک جنگ فراگیر شود. اینطور که در اخبار آمده و اگر این ارایش جنگی که نظامیان به خود گرفته اند چیزی بیشتر از یک جنگ روانی باشد و بخواهند مرزهای غزه را بشکنند و وارد آن شوند زمینه مستعدی ایجاد می شود. هدف گرفتن غیر نظامیان فلسطینی در غزه و تعداد بالای شهدای فلسطینی و مخصوصا" کودکان نشان از دست پاچه بودن اسرائیل و نظامیانش دارد. از طرف دیگر عبور موشکهای حماس از سد گنبد آهنین و کشته شدن تعدادی از یهودیان در سرزمینهای اشغالی هم نشان از وخامت اوضاع دارد. اما مهمتر درگیریهای داخلی در سرزمینهای اشغالی و از جمله شهر لد است که میتواند شعله جنگ داخلی را روشن کند. ضمن آنکه مردم لبنان و اردن هم در کنار مرزهای شمالی و شرقی سرزمینهای اشغالی علاقمند به شرکت و حمایت از مردم فلسطین در مقابل حملات نظامیان صهیونیست در این درگیریها هستند و یا جو حمایت از فلسطینیها و محکومیت رژیم صهیونیستی که در کشورهای عربی ایجاد شده ، لذا به نظر میرسد شرایط دارد ملتهب تر میشود.  این نیاز به مدیریت تحولات دارد و مجامع بین المللی و از جمله شورای امنیت و یا کشورهای تاثیر گذار منطقه و بیرون منطقه باید با حساسیت بیشتر و سرعت عمل وارد عمل شوند

از انجایی که حزب الله هم پا وسط گذاشته ایا ایران در حال گرفتن انتقام خود است؟

ایران در شکل گیری و افزایش درگیری ها و تنش ها نقشی نداشته است. باید به نحوه حضور خودش هم از نظر معنوی و مادی حساس باشد. نیاز به حمایت رسمی نیست. این خواست نتانیاهو است که از این طریق بین ایران و قدرتهای جهانی فاصله بیاندازد. مراجع حمایتگر مردمی به خصوص نهادها و سازمان های مدنی از جمله رسانه ها برای ایجاد همدردی به نفع فلسطینی ها کافی است. آنچه در سرزمین اشغالی شاهد آن هستیم ناشی از نادیده گرفته شدن حقوق اساسی فلسطینی ها و تحقیر ملی آنهاست . آنان در مقابل جا به جایی انسانی و اخراج برنامه ریزی شده مردم یک سرزمین که نه در حقوق بین الملل پذیرفته شده و نه وجاهت قانونی و اخلاقی و عرفی دارد و توسط هیچ ملتی تحمل نمی شود، مقاومت میکنند که کاملا" وجیه است و این خود بر موضع حق آنها تاکید میکند. به دلیل اینکه این اقدامات صهیونیستها امری مشروع نیست باید به فلسطینی ها کمک کرد تا اجماعی جهانی علیه جنایات رژیم صهیونیستی به وجود بیاید. در این صوورت به هر گونه ای که ماجرا ختم شود، برنده جنگ فلسطینی ها خواهند بود.

تبعات این جنگ را چطور می بینید؟ ایا باید منتظر گسترش آن باشیم؟ به نظر می رسد که فلسطینی ها رفتار بسیار متفاوتی را در پیش گرفته اند.

تبعات خیلی فوری و آنی ندارد اما از آنجایی که انتفاضه از سنگ پرانی به موشک اندازی تبدیل شده ، به گونه ای سقف گنبد آهنین را سوراخ کرده. گنبدی که محور و هسته همه تحریکات سیاسی و امنیتی رژیم صهیونیستی است و به عنوان یک دیوار حفاظت بدون سوراخ یا بدون امکان رسوخ روی آن تبلیغ می شد و مزیت رژیم صهیونیستی برای بازاریابی فروش تسلیحاتش به کشورهای عربی بود! با رسیدن موشک به مناطقی از تلاویو و دیگر مناطق سرزمین های اشغالی  و ترسی که از این روند به جان مردم و ساکنین سرزمین های اشغالی و یهودیان افتاده، تبعات زیادی برای این رژیم و مخصوصا" نتانیاهو دارد. به گونه ایکه اگر فلسطینیها و حامیانشان با یک اقدام سیاسی بین المللی و کارزار حقوقی بتوانند بر حقانیت خود تاکید کنند ممکنه سرنوشت سیاسی نتانیاهو را نیز رقم بزند! بنابراین ارایش جنگی گرفتن هم ناشی از همین ترس وی و مردمی است که در پناهگاهها کمین گرفته اند. نتانیاهو دارد تلاش می کند که در وهله اول با اینکار یک جنگ روانی را شروع کند و در درجه بعد یک تقویت روحی و کمک روانی برای مردمی که در یک وضعیت سخت از منظر ترس از فرود موشک بر مناطقشان در پناهگاه ها هستند، باشد.

در اینده اگر این جنگ گسترده تر شود، پای چه کشورهایی ممکن است به میان بیاید؟

من بعید میدانم که پای دیگر کشورها به میان بیاید. این درگیری ها بیش از هشتاد سال است که ادامه دارد و تا زمانی که مردم فلسطین به حقوق حقه خود نرسند، بحث آوارگان حل نشود و بحث سرزمینهای فلسطین و ساکنین اصلی آن  و بحث مهاجرینی که در کشورهای دیگر زندگی میکنند و ... حل نشود، من فکر می کنم که این درگیری ها ادامه خواهد داشت و به هر صورت تا به حال و در این مدت هر چند برخی کشورها مانند روسیه پیشنهاداتی برای آتش بس داده اند که مورد موافقت حماس قرار نگرفته و یا اقدامات مصر توفیقی نداشته است، اما با توانمندیهای جدبد فلسطینیها و تغییرمعادلات و شکل گیری مقاومت و تغییر نحوه مبارزه فلسطینی ها به نظر می آید که تا  تحولات بعدی و اگر اتفاق خاصی نیفتد، به همین روند جلو خواهد رفت و کشور ثالثی بطور نظامی دخالت نخواهد کرد.