سرود ملی کشور را عوض کنید ، سرود روح ایرانی ندارد

علی رهبری موسیقیدان ایرانی، رهبر ارکستر و آهنگساز شناخته شده در صحنه‌های جهانی طی نامه‌ای سرگشاده به وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی خواهان ساخت سرود ملی جمهوری اسلامی ایران با بُن مایه موسیقی ایرانی است.

متن کامل نامه‌ی علی رهبری در پی می‌آید:

جناب آقای صالحی وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی

حدود ۵۰۰ سال پیش کشور‌های جهان برای شناساندن خود و همچنین ارائه فرهنگ و زمینه‌های تمدنی‌شان اقدام به تدوین و ارائه سرودی بنام سرود ملی کرده‌اند که آن سرود را در مراسم رسمی ورویداد‌های ملی خود اجرا می‌کنند. لزوم ارائه ماهیت تمدنی و تاریخی موجب آن شده است که در تدوین این سرود از هنرمندان پرآوازه و گنجینه‌های فرهنگی خود استفاده کنند و از موسیقی ملی و بومی خود در تهیه کارت ویزیت کشورشان بهره گیرند.

چنانچه در کشور اتریش از ساخته آهنگساز بزرگ اتریشی «آمادِ ئوس موتزارت» مدد گرفته‌اند و یا در آلمان از آهنگ موسیقی‌دان برجسته ای، چون «یوزف هایدن» استفاده کردند. در این زمینه می‌توان ده‌ها مثال دیگر آورد که خود من نظر به حرفه‌ام و سفر‌های فراوان به کشور‌های پیشرفته جهان و شرکت در مراسم رسمی آن‌ها شخصاً با این سرود‌ها آشنائی کامل دارم.

در ایران آغاز تدوین موسیقی سرود ملی سابقه چندان طولانی ندارد و حدود ۱۴۸ سال پیش توسط افراد غیر ایرانی (اروپائیان) نگارش شد. به عنوان یک موزیسین حرفه‌ای و ایران دوست باید خدمتتان عرض کنم که در کمال تاسف، موسیقی سرود ملی فعلی کشور ما همچنان به صورتی است که گویا توسط غیر ایرانیان نوشته شده است و بوئی از ایران از آن به مشام نمی‌رسد. این تنها نظر من نیست.

این ایرادی است که موسیقیدانان فراوانی به این آهنگ گرفته اند. سرود ملی کشوری که یکی از آرمان‌های اصلی‌اش «نه شرقی، نه غربی» بوده است شباهت بسیار چمشگیری به سرود ملی کشور کره جنوبی دارد و بسیاری از قطعات آن، کپی سرود این کشور است که خود آن به گمان من از موسیقی غربی گرفته شده است.

این از نظر من یک دغدغه جدی است. چگونه است که کشوری، چون ایران با چنین تاریخ و فرهنگ جهانگیر که مبنا و منبع الهام فرهنگی بخش بزرگی از جهان است و خاستگاه رودکی و فارابی بوده، این گونه دچار قحط الرجال موسیقیدان می‌شود که در تدوین کارت ویزیت‌اش باید از هنرمندان کشوری دیگر، نه آنکه با فرهنگی مشابه، بلکه با فرهنگی از خاور دور کپی برداری کند.

همانطور که حتماً مستحضر هستید، مردم ما در جشن‌های مختلف بیشتراز سرود «ای ایران» نوشته زنده یاد استاد «روح الله خالقی» استفاده می‌کنند، زیرا ملودی سرود ملی فعلی اصلاً روح ایرانی ندارد و برای ایرانیان کمی غریبه است. زیرا استاد خالقی موسیقی ایرانی را می‌شناخت. زیرا برعکس ایشان، سازنده سرود فعلی این موسیقی را نمی‌شناخت و در رشته موسیقی سنتی و ملی تحصیل نکرده بود.

جناب آقای وزیر، اینک وقت آن رسیده است که در این خصوص اقدامی صورت گیرد. موسیقی این سرود با وصفی که عرض کردم مناسب ایران نیست. زمان تغییر کرده است. شاید آن موقع می‌شد آنگونه رفتار کرد و چیزی برملا نشود. اما امروز فضای مجازی و اینترنت این امکان را به تمامی مردم جهان داده است که با یک کلیک روی کامپیوتر سرود ملی تمامی کشور‌های جهان را گوش کنند و این کپی برداری یا تشابه را ببینند. راستی، زمانی که مردمان کره جنوبی در مراسم رسمیِ حضور مسئولان ایرانی در کره سرود ملی را می‌شنوند، چه فکر می‌کنند؟

جناب آقای دکتر صالحی، هم اکنون ما در ایران ده‌ها آهنگساز بسیار ورزیده داریم که هم با موسیقی ملی ما و هم با موسیقی جهان واقعاً آشنائی کامل دارند. پیشنهاد من این است که فراخوانی داده شود و از آهنگسازان خواسته شود تا روی شعر فعلی آهنگی بسیار ایرانی نوشته شود و آهنگسازان مبرّز در موسیقی غربی آن را برای ارکستر بزرگ و گروه کُر تنظیم کنند تا خروجی آن مورد پسند موسیقی‌دانان حرفه‌ای و عامه مردم قرار گیرد. به نظر من بهتر است برای این کار از هیأت داوران بیطرف شامل هنرمندان و قشر‌های مختلف مردم ایران استفاده شود تا ماهم دارای سرودی ملی با موسیقی‌ای نزدیک به مردم ایران شویم.

با آرزوی موفقیت برای شما

با احترام

علی رهبری