تحلیل سهم بازار اپراتورهای تلفن همراه در سال کرونا / همراه اول و رایتل رشد کردند
در سال ۱۳۹۹ که ملقب به سال «کرونا» بود، سهم بازار همراه اول و رایتل رشد کرد ولی ایرانسل ریزش داشت.
طبق آخرین گزارش آماری ارائه شده توسط سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی به عنوان نهاد حاکمیتی حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات، وضعیت تجاری اپراتورهای تلفن همراه در سالِ ملقب به «کرونا» یعنی سال گذشته که اوج شیوع این ویروس بود با تغییرات معناداری مواجه شده است.
در بازه زمانی (یک ساله 1399) که شرایط کشور به شکل بحرانی درآمد و پروتکل‌های سلامت و رعایت فاصله اجتماعی به اجرا گذاشته شد و بسیاری از کسب‌وکارها تعطیل شدند، وظیفه اپراتورهای ارتباطی سنگین‌تر و به یکباره ترافیک عجیب و بی‌سابقه‌ای به شبکه آنها تزریق شد که برای تاب‌آوری مجبور به افزایش ظرفیت‌های زیرساختی و پهنای‌باندی جهت پاسخگویی به نیاز مردم دورکار و خانه‌نشین شدند تا در آن شرایط بحرانی راه‌های ارتباطی‌شان به بیرون قطع نشود.
بر همین اساس بود که بسیاری از کسب‌وکارها به پلتفرم‌های آنلاین پیوستند و با توجه به وضعیتی که از شیوع کرونا انتظار می‌رفت، بستر دورکاری را برای کارمندانشان فراهم آوردند؛ از طرفی آموزش و تحصیل آنلاین شد، اغلب گردهمایی‌ها و مراسم‌های دینی و آئینی بر بستر دیجیتال ارائه شدند و نهایتا بسیاری از بیزینس‌های خرد مبتنی بر فضای دیجیتال ساختار یافتند و شکل گرفتند.
بنابراین پیرو تصور عموم مردم، انتظار می‌رفت وضعیت سهم بازار اپراتورهای بزرگتر ارتباطی کشور بیش از بازیگران کوچکتر رشد کند و این موضوع حتی در بسیاری از تحلیل‌های رسانه‌ای نیز مورد بحث قرار گرفت.
شرکت خدمات ارتباطی ایرانسل، به عنوان یکی از دو اپراتور بزرگ ارتباطی کشور، برخلاف تصورات و انتظارات، در این یک سال طلایی برای اپراتورهای تلفن همراه، با ریزش سهم بازار مواجه شد که در نوبه خود بسیار عجیب است؛ در حالیکه اپراتورهای همراه اول و رایتل توانستند از فرصت به وجود آمده ناخواسته، نهایت استفاده را ببرند و به بهره‌برداری‌های تجاری خود بپردازند و مشترکان بیشتری جذب شبکه خود کنند.
به عبارت دیگر شاید همین امتیاز، پتانسیلی را برای همراه اول ایجاد کرد تا «رکورد سرعت اینترنت ایران» را جابجا کند و بتواند تاکنون بر بام فناوری 5G کشور به عنوان اپراتور پرچمدار بایستد.
بنابراین اگر مجموع اقدامات همراه اول در راه‌اندازی بسترهای دیجیتال لازم برای دورکاری ارگان‌های دولتی و حکومتی، سازمان‌ها و کسب‌وکارها، پیاده‌سازی پلتفرم یکپارچه آموزش مجازی با عنوان «شاد» و پیاده‌سازی تکنولوژی 5G روی شبکه واقعی برای اولین بار را در نظر بگیریم، در این رشد بی‌تأثیر نبوده است.
با این حال تمامی این موارد و ابهامات از سر تعجب مطرح می‌شود و به صورت شفاف مشخص نیست که چه موضوعی باعث افت ایرانسل در سال 1399 و حتی ریزش مجدد مشترکانش در انتهای سال شده است.
در این فرصت تنها می‌توان به فاکتور «سهم بازار» در گزارش وزارت ارتباطات و سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی پرداخت که معیاری بر سنجش وضعیت رقابتی اپراتورهای تلفن همراه در حوزه مشترکان فعالشان است؛ لذا مجالی بر شرح اینکه اپراتورها چرا و به چه دلیل دچار افت یا رشد شده‌اند، نیست.
مقایسه گزارش جدید رگولاتوری حوزه ارتباطات (تا پایان سه ماهه چهارم 1399) با گزارش تا پایان سه ماهه چهارم 1398، نشان می‌دهد که «همراه اول» در سال گذشته (سال کرونایی) با رشد سهم بازار 0.516 درصد و «رایتل» با رشد سهم بازار 0.045 درصدی مواجه شده و «ایرانسل» نیز با ریزش 0.549 درصد روبرو شده است.
جالب است همین رویه و الگو در فصول پاییز و زمستان 1399 (مقایسه زمستان با پاییز) نیز اتفاق افتاده است و همراه اول با رشد 0.241 درصدی، رایتل با رشد 0.184 و ایرانسل با افت 0.424 درصدی مواجه شده است.
جدول جدیدترین آمار سهم بازار اپراتورهای تلفن همراه (زمستان 1399) با فصل قبل و مدت مشابه سال گذشته‌اش در زیر ارائه و مقایسه آن نیز در جدول بعدی لحاظ شده است.
با انتقال اعداد جدول آماری به نمودار، وضعیت کلی روند حرکتی سه اپراتور اصلی تلفن همراه کشور به این صورت بوده است: