بازار جهانی میتواند ناجی بورس تهران شود؟

جهش قیمتی کامودیتی‌ها در پی کاهش شیوع ویروس کرونا و بهبود اوضاع اقتصادی درکشورهای توسعه یافته در چند ماه اخیر باعث افزایش فروش و ثبت رکوردهای بی‌سابقه‌ای در شرکت‌های صادراتی کشور شده است.

طی یک سال گذشته با توجه به شیوع همه‌گیری کووید-۱۹ در جهان و ایجاد بحران اقتصادی در بیشتر کشورهای توسعه یافته، دولت‌ها تصمیم به کمک‌های مالی به شرکت‌ها و تولیدات خود گرفتند. این بسته‌های حمایتی با به چرخش درآوردن چرخه تولید در بیشتر کارخانه‌ها، تقاضای جدیدی را در سطح جهان برای بیشتر کامودیتی‌ها به وجود آورد و شاهد رشد قیمتی بی‌سابقه‌ای در آن‌ها بودیم.

در این بین کشور چین که خود زادگاه کرونا بود، توانست با سرعت قابل توجهی اقتصاد خود را به شرایط قبل از این بیماری برگرداند و حتی رشد اقتصادی مثبتی را به ثبت برساند. این کشور که به عنوان بزرگترین مصرف‌کننده کامودیتی‌ها شناخته می‌شود با افزایش مصرف و ذخیره این محصولات، تاثیر بسزایی در این افزایش قیمت داشته است. در این رابطه اداره ملی آمار چین (NBS) طی آخرین گزارش خود اعلام کرده است که سود شرکت‌های صنعتی در ماه مارس نسبت به مدت مشابه سال گذشته که در بحبوحه بحران اقتصادی کرونا بود، ۹۲.۳ درصد افزایش یافته است.

سال طلایی شرکت‌های صادراتی

در ایران نیز شرکت‌های صادراتی و کامودیتی‌‌محور از این افزایش قیمت بسیار منتفع شده‌اند. صنایعی مانند فلزات اساسی، پتروشیمی، معدنی و... به واسطه این رشد تقاضا و قیمت، موفق به ثبت رکوردهای جدیدی در فروش خود شدند.

برای مثال شرکت فولاد مبارکه در اسفندماه سال ۹۹ موفق به ثبت رکورد فروش ماهانه بیش از ۱۱.۱ هزار میلیارد تومانی شد و کل فروش سال خود را به ۷۷.۴ هزار میلیارد تومان رساند که نسبت به سال ۹۸ رشد ۹۸ درصدی داشته است.

شرکت ملی مس نیز با ثبت رکورد فروش ۴۱.۹ هزار میلیارد تومانی رشدی بالغ بر ۸۷ درصد را نسبت به سال ۹۸ به ارمغان آورده است.

پتروشیمی زاگرس نیز که در زمینه تولید و صادرات متانول از پتروشیمی‌های به نام کشور است در سال گذشته توانست فروش خوب ۱۴.۴ هزار میلیارد تومانی داشته باشد که ۹۸ درصد نسبت به سال گذشته افزایش داشته است.

فروی نیز که از شرکت‌های صادراتی خوب در زمینه روی است، در سال ۹۹ وضعیت مساعدی را پشت سرگذاشت و توانست با فروش ۵۳۷ میلیارد تومانی افزایش درآمد ۸۰ درصدی نسبت به سال قبلش داشته باشد.

آنچه در بازار جهانی گذشت

• نفت در انتظار تقاضای جدید

نفت که در هفته‌های گذشته تا قیمت بیش از ۷۱ دلار نیز پیشروی کرده بود با برخورد به مقاومت چندین ساله خود دچار عقب‌نشینی شد و هم‌اکنون در محدوده ۶۵ دلار در حال نوسان است.

یکی از عوامل اصلی کاهش جزئی قیمت نفت در روزهای گذشته نگرانی از وضعیت هند در مواجه با کرونای جهش یافته بوده است. این کشور درحال‌حاضر سومین وارد‌کننده بزرگ نفت در جهان است. نگرانی‌های فزایندهای در خصوص وضعیت تقاضای سوخت دراین کشور وجود دارد که باعث محدودیت رشد بازار شده است.

با این حال بانک آمریکایی جی‌پی مورگان (JP.Morgan) در آخرین گزارش خود از وضعیت قیمت نفت، اعلام کرده که با وجود بازگشت احتمالی ایران به بازارهای جهانی نفت، دنیا تا سال ۲۰۳۰ میلادی به میزان ۶۰۰ میلیارد دلار از میزان سرمایه‌گذاری تخمین زده شده عقب بوده و این موضوع باعث کاهش عرضه ۳ میلیون بشکه در روز نسبت به تقاضا می‌شود که احتمال تشکیل یک سوپرسایکل را تقویت می‌کند.

طبق گزارش فوق به نظر می‌رسد که طی یه دهه آینده احتمال افزایش تقاضا برای نفت بسیار زیاد است. لذا این موضوع باعث افزایش قیمت این محصول خواهد شد.

با توجه به احتمال بالای لغو تحریم‌های نفتی و افزایش فروش این محصول، این اتفاق تاثیرات مثبتی بر اقتصاد ایران و همچنین شرکت‌های ذینفع خواهد گذاشت.

• مس در سودای شکست سقف تاریخی

در بین کامودیتی‌های مختلف، مس توانست رشد فوق‌العاده‌ای را طی چند ماه گذشته تجربه کند. قیمت این محصول از ۴۴۰۰ دلار حرکت صعودی خود را شروع کرد و هم اکنون با رسید به مرز ۱۰هزار دلاری در صدد شکستن سقف تاریخی خود در سال ۲۰۱۱ قرار دارد.

یکی از مهم‌ترین عوامل رشد دوباره قیمت مس در روزهای اخیر به دلیل بسته شدن یک ماهه کشور شیلی به عنوان بزرگترین صادرکننده این محصول بوده است. شیلی که در این روزها با افزایش شدید کرونا دست و پنجه نرم می‌کند، برای جلوگیری از شیوع بیشتر این ویروس، اقدام به بستن یک ماهه مرزهای خود کرده است.

از عوامل اصلی رشد قیمت مس در چند سال گذشته می‌توان به افزایش استفاده از فناوری در صنایع مختلف به خصوص صنعت خودروسازی اشاره کرد. با ظهور خودروهای الکتریکی و محبوبیت روزافزون آن‌ها در بین مصرف‌کنندگان، روزانه تولید این محصولات در حال افزایش است که به واسطه آن نیاز به مس نیز رشدی کم سابقه را تجربه می‌کند و بانک جی‌پی مورگان (JP.Morgan) نیز از این کامودیتی به عنوان نفت آینده نام برده است.

با این حال کاهش ذخایر مس چالش جدیدی است که جهانیان در آینده با آن روبه‌رو خواهند بود. به گزارش بورس فلزات لندن هم‌اکنون ذخایر مس در دنیا به دلیل استفاده بیش از حد از آن به کم‌ترین سطح خود طی یک دهه اخیر رسیده است. از طرفی نیز برای بهره‌برداری و استخراج معادن مس حدودا به ۸ تا ۱۰ سال زمان نیاز است که این عوامل احتمال کاهش عرضه این کامودیتی را طی ۳ سال آینده به همراه خواهد داشت.

• مازاد عرضه پنهان در روی

روی نیز از محصولاتی بود که طی یک سال گذشته رشد قیمتی نسبتا خوبی را تجربه کرد. قیمت این محصول از ماه سوم سال ۲۰۲۰ میلادی تا کنون ۶۷ درصد رشد داشته است و به مرز ۳۰۰۰ دلاری رسیده است.

در ماه مارچ این محصول ۶ درصد کاهش قیمت را تجربه کرد که ناشی از رشد ۴۶ و ۵۷ درصدی عرضه آن در بورس‌های لندن و شانگهای بود که نشان دهنده افزایش ۱۰۷هزار تنی ذخایر این فلز بوده است.

طبق پیش‌بینی متال بولتن، مازاد روی تصفیه شده در سال ۲۰۲۰ حدود ۳۱۵ هزار تن بوده است. اما انبارهای اعلام شده تنها ۱۰۸ هزار تن رشد موجودی را گزارش کردند. مشخص است که موجودی‌های گزارش نشده ۲۰۷هزار تن افزایش داشته‌اند که این موضوع می‌تواند به صورت عرضه در ماه‌های آتی خود را نشان دهد و باعث کاهش قیمت این فلز شود.

ناجی جهانی برای بورس ایران؟

آنچه که مشخص است با توجه به مهار شدن نسبی کرونا در بیشتر کشورهای توسعه یافته جهان، تقاضای روزافزونی برای این کامودیتی‌ها ایجاد شده است. به همین دلیل با توجه به نکات گفته شده، می‌توان برای ماه‌های آتی انتظار افزایش یا ثبات قیمتی را در این محصولات داشت.

بدیهی است شرکت‌های صادراتی کشور که تولیدات و فروش آنها با قیمت این کامودیتی‌ها گره خورده است، در صورت تداوم شرایط فوق، در آینده نیز بتوانند به رشد فروش‌های اخیر خود ادامه داده و مشکل خاصی آنها را تهدید نکند.

آنچه مشخص است تمامی صنایع و شرکت‌ها سعی در افزایش و حفظ توان مالی خود دارند. راه‌حل‌های مختلی در این زمینه وجود دارد که برخی مانند مسکن زودگذر است و تنها در یک برهه زمانی خاص سبب افزایش سودآوری می‌شوند. شرکت‌ها برای حفظ ارزندگی خود نیاز به مساعدت بازار جهانی دارند. ثبات در این بازارها یکی از عوامل رشد و توسعه صنایع مرتبط است.

درحال‌حاضر با وجود ارزندگی بسیاری از صنایع صادراتی کشور و افزایش سودآوری آن‌ها همچنان تقاضایی برای خرید سهام این شرکت‌ها در بورس دیده نمی‌شود. به نظر می‌رسد ریسک افت جدی قیمت دلار منجر شده تا کمتر کسی قیمت‌های جهانی را مد نظر قرار دهد.