رقابت بیت کوین و آلترناتیوهای بازار جهانی ارز دیجیتال | چه مدت به سقوط شارپی «رمز ارز»ها مانده است؟ | همه عوامل تقویت «آلت کوین» ها و تضعیف «بیت کوین»

55 آنلاین- ارزهای دیجیتال از جمله بیت کوین، به یک بازار بزرگ دنیا برای جذب سرمایه ها تبدیل شده و گردش مالی این بازار از صفر به 2 هزار میلیارد دلار فعلی، افزایش پیدا کرده است. این نوع ارزها، صرفاً به صورت دیجیتالی و مجازی  تولید شده و دولت خاصی، در انتشارآنها  نقش ندارد.

بیت کوین به عنوان یکی از چند هزار ارز دیجیتال کنونی، در سال 1387 شمسی (2009 میلادی) معرفی شد و در آن زمان، هیچ ارزشی نداشت.

در حالی که قیمت یک عدد بیت کوین در فروردین سال 1400 (2021 میلادی) به نزدیک 65 هزار دلار معادل یک میلیارد و 600 میلیون تومان جهش کرد و فعلاً با 10 هزار دلار کاهش نسبت به زمان اوج، به 54 هزار دلار کاهش پیدا کرده است.

در گفت و گوی «55 آنلاین» با مهندس حسین قریب- کارشناس ارزهای دیجیتال و رمز ارز- تحولات قیمتی بیت کوین و ارزهای دیجیتال جایگزین و آلترناتیو یعنی «آلت کوین» ها از جمله «اِتِریوم» و «دوج کوین»، مورد کند و کاو قرار گرفته است.

*****

*بیت کوین، یکی از ارزهای دیجیتال و مهمترین ارز دیجیتال جهان است. این ارز که در سال 2009 میلادی معرفی شد، بی ارزش بود و در روزهای اخیر با رکود شکنی، قیمت آن به بیش از 64 هزار دلار رسید.

به نظر شما، ارزش پیدا کردن بیت کوین چگونه اتفاق افتاده و در یک دهه اخیر چه اتفاقاتی رخ داده که این نوع ارز تا این حد ارزشمند شده؟

-از سال 1971 پشتوانه پول ها توسط نیکسون، رئیس جمهور وقت آمریکا در جهان عوض شد و این قاعده که پشتوانه پول ها طلا باشد، برداشته شد. از آن زمان به بعد، قرار بر این شد که محبوبیت و عرضه و تقاضای هر واحد پولی، پشتوانه آن پول باشد. برای مثال، دولت آمریکا گفت پشتوانه پول ما، تمام آن چیزهایی است که داریم مثل قدرت نظامی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و تکنولوژی.

 در دنیا و در ایران هم، علت گران شدن کالاها به خاطر عرضه کم و تقاضای زیاد است. در مورد بیت کوین نیز، همین طور است چرا که در کُل دنیا بیش از 21 میلیون بیت کوین، استخراج نخواهد شد.

در بیت کوین از تکنولوژی بلاک چِین استفاده شده و بلاک چین، از مدل توزیع شده و غیر متمرکز استفاده می کند. این دو خاصیت باعث شده که افراد بتوانند بدون واسطه، با همدیگر ارتباط داشته باشند یعنی افراد، بدون این که درگیر دولت ها، تحریم هاف اجازه ها و مشغله های مختلف شوند، می توانند ارتباط مالی با افراد دیگر برقرار کنند.

بیت کوین که روی بستر بلاک چین کار می کند، باعث شده مشکل ارتباط مالی مردم دنیا برداشته شود. اساساً هر تکنولوژی و هر ارتباطی که مردم، آن را توسعه بدهند و احتیاج به تبلیغات نداشته باشد، حتماً حل مشکل می کند. برای مثال، استفاده از اینترنت یا پیام رسان هایی که معروف شده اند، بدون تبلیغات بوده است. چون به طور ناخودگاه، ابزاری برای حل مشکل مردم شدند.

*هر پولی که بانک مرکزی یک کشور منتشر می شود، حداقل در همان کشور منتشر کننده، ارزش دارد و البته پول آمریکا در همان کشور و کشورهای دیگر ارزش دارد. در حالی که بیت کوین، توسط بانک های مرکزی دنیا تولید نشده. ایجاد کننده آن هم مشخص نیست و فقط یک اسم جعلی، به عنوان بنیانگذار آن مطرح شده.

بیت کوین که پشتوانه بانک مرکزی را به طور رسمی ندارد، دقیقاً بر چه مبنا ارزش پیدا کرد و چگونه مورد اقبال قرار گرفت؟

-هر چیزی که مکانیسمی داشته باشد و مساله ای را حل کند، مورد توجه قرار می گیرد. مردم می خواستند بدون دخالت دولت ها ولی با اطمینان لازم، کار خودشان را انجام بدهند. چون در مدل بلاک چِین، تقلب امکانپذیر نیست و نمی شود در آن تقلب کرد یا هکی را انجام داد، از بیت کوین استفاده می شود.

بیت کوین، این اطمینان را به مردم داد. از طرف دیگر، به خاطر این که بیت کوین، حل مشکل را انجام داد، این حل مشکل، باعث شد استفاده از بیت کوین توسعه پیدا کند. از طرف دیگر، این توسعه باعث شد تقاضا بالا برود.

با این حال، چون عرضه بیت کوین، کم است و بیش از 21 میلیون بیت کوین در دنیا استخراج نمی شود، افزایش قیمت اتفاق افتاد. هر عاملی که باعث شود تقاضا در مورد یک کالا مثل پوشک بچه یا یک دارایی مثل طلا، زیاد شود و عرضه آن محدود باشد، افزایش قیمت آن رخ می دهد.

در مورد بیت کوین باید بگویم که ارتباط مالی بین مردم دنیا، سخت بود و یک زبان مشترک وجود نداشت ولی بیت کوین، توانست به زبان مشترک مردم دنیا تبدیل شود. شاید شما بگویید متولی نداشتن بیت کوین، یک خطر است.

از یک منظر، این متولی نداشتن یک خطر است ولی از یک منظر دیگر، نداشتن آن مرکزیت، یک راه حل مساله مالی را برای مردم در دنیا ایجاد کرد یعنی یک راه ارتباط مستقیم مالی بین مردم دنیا به وجود آمد که بدون دخالت دولت ها بتوانند ارتباط مالی با همدیگر داشته باشند.

این موضوع، باعث شد تقاضا برای بیت کوین، زیاد شود و عرضه آن هنیز به خاطر تکنولوژی ای که دارد هر چهار سال، یکبار کم می شود. البته طلا نیز به این دلیل ارزشمند است که عرضه آن در دنیا محدود و کم است.

در مورد بیت کوین هم، هر چهار سال، یکبار طی یک مرحله که اسم آن هاوینگ است، عرضه بیت کوین نصف می شود یعنی هر چهار سال، یکبار عرضه بیت کوین در دنیا نصف می شود. این نصف شدن، باعث می شود، تعداد دستیابی مردم به بیت کوین کمتر شود.

بنابراین، عرضه کم و تقاضا زیاد می شود.این وضع باعث می شود قیمت بیت کوین افزایش پیدا کند. به غیر از موضوع عرضه و تقاضا، کاربری این تکنولوژی باعث می شود محبوبیت آن بالا برود بدون این که تبلغی درباره بیت کوین شود و بدون این که یک شرکت یا یک واحد، بیت کوین را گسترش بدهد.

*در سال 2009 میلادی، بیت کوین معرفی شد و در ماه های بعد، این ارز دیجیتال ارزش پیدا کرد و قیمت آن به تدریج به یک دلار و بالاتر رفت. در سال 2011 میلادی، آلترناتیوها یا جایگزین هایی برای بیت کوین ایجاد شد که آن ارزها به اسم آلت کوین معروف شده اند.

در حال حاضر، چندین هزار ارز دیجیتال در دنیا، خرید و فروش می شود ولی با این حال، الان عمده گردش مالی و بازار ارز دیجیتال جهان، در اختیار بیت کوین است. چرا چندین هزار ارز دیجیتال جایگزین و آلترناتیو، نتوانستند جایگاه بیت کوین را بگیرند و موفق باشند؟

-ارزهای دیجیتال دیگر به نوبه خودشان موفق بوده اند. همین الان عموماً گفته می شود «بیت کوین»، «اِتِریوم» و آلت ها. حتی اتریوم نیز، خودش را از جرگه آلت کوین ها، جدا کرده است. ما یک عمر 10 تا 12 ساله را برای این توسعه می بینیم و از اینجا به بعد ماجرا، اتفاقات زیادی رخ خواهد داد.

برای مثال، یک کوین مثل «کاردانو» و ارزهای دیگر، رونق می گیرند و برای خودشان توسعه پیدا کرده و ارزشمند می شوند. با این حال، بیت کوین به خاطر این که متولی ندارد، پیدایش آن رمز و رموزهایی دارد و قاعده و فلسفه ای دارد، توانست خیلی بیش تر اشاعه پیدا کند.

از طرف دیگر، برای هر ارز دیجیتال، باید یک سپیدنامه (وایت پیپر/White Paper) نوشته می شود. در آن سپیدنامه، تمام فلسفه یک کوین و ارز دیجیتال، مطرح می شود. شما مطمئن باشید در دهه دوم تولد این کوین ها و کاری که انجام می دهند، شاهد رشد خیلی از کوین های دیگر خواهیم بود.

اگر برخی افراد، فقط به معاملات بیت کوین می پردازند، این کار ممکن است برای آنها آسیب زا باشد. چرا که الان جنگ تکنولوژی ها را با همدیگر داریم. در مجموع، به دلیل این که بیت کوین، محدودیت تعداد دارد، مردم دوست دارند آن را داشته باشند.

کسانی که می خواهند از بازار ارز دیجیتال سود کنند، اگر فقط معاملات بیت کوین را انجام بدهند، اشتباه می کنند. این کار ریسک زیادی دارد. چون این افراد، همه تخم مرغ های خودشان را در یک سبد یعنی سبد بیت کوین می گذارند.

در دهه دوم فرآیند رمز ارزها، حتماً شاهد تغییرات و تحولات زیادی خواهیم بود. برای مثال، شرکت «نوکیا» در حوزه تولید موبایل، پیشتاز بود ولی الان برندهای دیگر موبایل، جای نوکیا را گرفته اند.

اساساً تضمینی برای این که بیت کوین می خواهد این فرآیند را طی کند، وجود ندارد ولی الان بخش زیادی از بازار، در دست بیت کوین است. هر چند که این وضع می تواند قطعی نباشد. چرا که ممکن است ارزهای دیجیتال دیگر، با توجه به حل مساله هایی که ایجاد می کنند، از بیت کوین سبقت بگیرند.

سبقت گرفتن ارزهای دیجیتال دیگر، از بیت کوین بعید است ولی این امکان وجود دارد که بتوانند از بیت کوین سبقت بگیرند.

*در روز چهارشنبه 25 فروردین 1400 قیمت بیت کوین به از 64 هزار و 800 دلار رسید و رکورد شکنی کرد. از طرفی اِتریوم به رکورد 2500 دلار رسید و بالاترین قیمت «باینَنس کوین» هم 630 دلار بود.

فکر می کنید احتمالاً چه مدتی باید بگذرد که ارزهای جایگزین بتوانند در حوزه قیمت از بیت کوین، سبقت بگیرند؟

-موضوعی که در دنیای رمز ارزها مهم است، این است که امروزه تکنولوژی های جدیدی در زمینه مبادلات مالی ابداع شده و با همدیگر رقابت می کنند. این که کدامیک از آنها بتواند قابلیت های جدید برای صنایع و کشورهای مختلف، داشته باشد

الان یک ارز دیجیتال به اسم «دوج کوین» وجود دارد و حتی شخصی مثل ایلان ماسک (مدیر عامل شرکت خودرو سازی تِسلا) به طور مکرر از آن تعریف می کند.

اوج قیمت بیت کوین در دوره قبل 20 هزار دلار بود و اخیراً به 60 هزار دلار رسید یعنی سه برابر شده ولی ایلان ماسک با همین توئیت ها و اظهار نظرها، در افزایش قیمت

دوج کوین (Doge Coin)  نقش داشته است.

درست است که بیت کوین از نظر سودآوری، سه برابر شده ولی کوین های دیگر که یک مقدار ضعیف تر هستند، شاهد رشدهای 500 یا 600 درصدی و حتی درصدهای بالاتری بوده اند. حتی در روزهای اخیر هم، باز ایلان ماسک از دوج کوین حمایت کرد.

به دلیل این که برخی کشورها جدیداً وارد حوزه رمز ارزها شده اند و نسل جدیدی از حامیان را می بینیم، احتمال دارد در دهه دوم، جا به جایی زیادی بین رتبه کوین ها اتفاق بیفتد ولی رسیدن ارزهای دیجیتال دیگر به بیت کوین، کار سختی است.

ارزهای دیگر باید قابلیت های اعتماد سازانه بیش تر و بهتری نسبت به بیت کوین داشته باشند تا بتوانند با بیت کوین و جایگاه آن رقابت کنند ولی از نظر کاربری، ممکن است خیلی از ارزهای دیگر، کاربری بیت کوین را داشته باشند.

*در هر دوره چهار سال در مورد بیت کوین، هاوینگ اتفاق می افتد و پاداش استخراج هر بلوک، نصف می شود. اولین هاوینگ در سال 2012 میلادی بوده و 50 بیت کوین پاداش به 25 بیت کوین کاهش پیدا کرد. آخرین بار در سال 1399 یا 2020 میلادی هاوینگ اتفاق افتاده و پاداش هر بلوک 6 بیت کوین شده.

این دیدگاه مطرح است که هر زمان هاوینگ اتفاق افتاده، قیمت بیت کوین جهش داشته است. آیا می شود این حکم کلی را در مورد افزایش قیمت بیت کوین پذیرفت؟

-هر هاوینگ باعث می شود عرضه بیت کوین نصف شود. یکی از عوامل مهم، هاوینگ است ولی مهم تر از این عامل، مدل خاص بیت کوین است که نیاز نیست به یک مرکز یا یک شخص اعتماد کنیم.

ما از طریق بیت کوین، بدون احتیاج به یک سیستم، آدم و کشور، می توانیم اعتماد خودمان را مکانیزه کنیم و اعتماد سیستماتیک ایجاد شود. این ارزش افزوده بزرگ بیت کوین و بلاک چین است و نه این که بگوییم چون نصف می شود ارزش آن بالا می رود.

 اگر حتی نصف می شد ولی کاربری یا حرف تازه نداشت یا اشتراک درستی را نمی توانست ایجاد کند، قطعاً بیت کوین، این ارزش را پیدا نمی کرد.

بنابراین هاوینگ، این ارزش آفرینی را برای بیت کوین ایجاد می کند، اما از آن مهم تر، مدل حل مساله و کاربری این نوع ارز در جهان است. بر این اساس و با توجه به این که به خاطر هاوینگ، دسترسی به آن کمتر می شود ارزش آن بالا می رود.

*برخی از کسانی که در حوزه ارزهای دیجیتال فعال بوده و تحلیلگر هستند، اعتقاد دارند که قیمت بیت کوین حداکثر به 85 هزار دلار خواهد رسید. در مقابل، بعضی از کسانی که کارشناس بورس هستند، در تحلیل خودشان درباره جهش قیمت بیت کوین به بالای 60 هزار دلار، می گویند ما نمی خواهیم از بورس دفاع کنیم ولی ریسک خرید بیت کوین بالا رفته است.

جنابعالی، در مجموع اعتقادتان این است که افزایش قیمت بیت کوین رخ خواهد داد؟

-بله. قطعاً افزایش بیش تر از مقدار فعلی را شاهد خواهیم بود ولی ریسک حوزه رمز ارزها و مخصوصاً بیت کوین بیش تر و بیش تر شده یعنی از اینجا به بعد، ریسک آنها خیلی بیش تر خواهد شد.

من اگر یک بار به افراد فعال در این حوزه، می گویم بیت کوین، رمز ارزها و بازار آن سود دارد، ده بار نیز می گویم حواس تان باشد که ممکن است آسیب ببینید.

یک نکته مهم این است که افراد باید به طور آگاهانه وارد این بازار شوند. اگر آگاهی و تجربه لازم، وجود نداشته باشد، آسیب می بییند. این بازار، آسیب هایی نیز دارد و ما افراد زیادی را دیده ایم که در این حوزه دچار مشکل شده اند.

بیت کوین احتمالاً از مرز 100 هزار دلار عبور خواهد کرد. دفعه قبل، بیت کوین از 1000 دلار شروع کرد و تا مرز 20 هزار دلار بالا رفت و بعداً ریزش کرد. در حال حاضر، اگر بیت کوین ریزش کند، نسبت به دفعه قبل، ریزش شدیدتری خواهد بود.

ما یک فرآیند در بازارهای مالی داریم و اولین مرحله آن، ورود به موقع بوده و مرحله دوم، ترید(معامله) مناسب است. از این دو مرحله مهم تر، خروج به موقع از یک بازار است.

ما در دو، سه ماه آینده، یک موج خوب در رشد قیمت آلت کوین ها را شاهد خواهیم بود که می تواند سود خوبی به افراد بدهد. قدم بعدی، رشد دوباره قیمت بیت کوین است که احتمالاً از مرز 100 هزار دلار خواهد گذشت ولی ریسک این حوزه، چه در سقف فعلی و چه در سقف بعدی، باید در نظر گرفته شود.

چه در بورس ، چه در بازار ارز و چه در حوزه بیت کوین و رمز ارزها، مهم این است که ما بتوانیم «ترس» و «طمع» خودمان را کنترل کنیم.

*در سال 2017 قیمت بیت کوین تا 20 هزار افزایش پیدا کرد و بعد هم تا 3 هزار دلار سقوط کرد. در حال حاضر که در سال 1400 هستیم، قیمت بیت کوین به بالای 64 هزار دلار و نزدیک 65 هزار دلار رسید و الان حدود 54 هزار دلار است.

در حال حاضر و تا قبل از این که به محدوده 100 هزار دلار احتمالی مورد نظر  جنابعالی برسد، آیا از نظر شما، برای ببیت کوین از همین محدوده فعلی مثل همان تجربه سال 2017، سقوط بزرگ قیمت اتفاق نمی افتد؟

-ما در حوزه مالی، دو اصطلاح «اصلاح» و «ریزش» داریم. از زمانی که بیت کوین از قیمت 1000 عبور کرد و در سال 2017 به بالاتر از 19 هزار دلار رفت، اصلاح قیمت هایی انجام داد.

کاهش قیمت از 20 هزار دلار به 3 هزار دلار، ریزش بود و وقتی قیمت بیت کوین به محدوده 100 هزار دلار تا 200 هزار دلار برود، در آنجا حتماً ریزش داریم. در این مسیری که الان بیت کوین می رود، اصلاح هایی انجام خواهد داد ولی با آن ریزش متفاوت است.

*پس به نظر شما، کاهش های فعلی قیمت بیت کوین، موقتی است و کاهش اساسی و شارپی که با سقوط قیمت ناگهانی باشد، فعلاً اتفاق نمی افتد؟

-فعلاً آن ریزش و سقوط قیمت اتفاق نمی افتد. البته با ورود بازیگران جدید مثل شرکت آمازون و شرکت تسلا به حوزه رمز ارزها، ماجراهای جدیدی رقم خواهد خورد و به همین دلیل ریسک این حوزه، بالا و بالاتر می رود ولی با جذابیتی که فعلاً در این حوزه ایجاد شده، بعید است که در اینجا ریزش قیمت داشته باشیم.

احتمالاً در چند ماه آینده، شاهد ریزش آلت کوین ها خواهیم بود و مارکت به سمت بیت کوین می رود. در نتیجه بیت کوین، رشد بیش تری خواهد داشت. بعد هم ریزش قیمت بیت کوین اتفاق می افتد و به مدت دو سال تا دو و نیم سال، وارد زمستان ارز دیجیتال می شویم. در ادامه و به خاطر پتانسیل های مختلف چه از سمت دولت ها یا به خاطر هاوینگ، دوباره به سیکل دوره بعدی منتقل می شویم.