سیرک حیات وحش در سریالها | چرا محیط زیست مجوز میدهد؟
نمایش تعداد زیادی حیات وحش در یکی از سریالهای جدید به عنوان حیوان خانگی واکنشها و انتقادهای زیادی را از سازندگان این سریال و سازمان حفاظت محیط زیست بهدنبال داشته است اما این سازمان میگوید که انتظار داشتیم این سریال حاوی پیامهایی درخصوص خودداری از حیوان آزاری باشد.
چندی پیش همزمان با پخش نخستین قسمت سریال دراکولا از شبکه نمایش خانگی انتقاداتی از سوی فعالان محیط زیست درباره استفاده از گونههای مختلف حیات وحش در این سریال ازجمله ببر، لاما، زرافه، عقاب و... مطرح شد. منتقدان این فیلم را به سیرکی تشبیه کردند که خود مصداق حیوان آزاری است و مردم را نیز به نگهداری از حیات وحش در منازل تشویق میکند.
هرچند این نخستین بار نیست که فیلمسازان برای القای مفاهیم مختلف ازجمله تمول مالی شخصیتهای سریال یا خوش رنگ و لعاب کردن صحنه فیلمبرداری از حیوانات مختلف استفاده میکنند و گونههایی مانند ببر، زرافه، طاووس و... را بهعنوان حیوانات خانگی درمعرض تماشای مخاطبان میگذارند. نمونهای از این مورد علاوه بر سریال «دراکولا»، اخیرا در مجموعه تلویزیونی «چوب خط » به تصویر درآمد که از شبکه سه پخش شد.
فعالان محیط زیست بر این باورند که استفاده از حیات وحش در سریالها، تقاضا برای نگهداری از آنها در منازل را توسط مردم بیشتر خواهد کرد و این پروسه در نهایت به نفع قاچاقچیان حیات وحش خواهد بود. علی کشمیری - فعال حقوق حیوانات و فعال محیط زیست - با انتشار یادداشتی ضمن انتقاد از سریال «دراکولا» عنوان کرده است که این سریال تبلیغ و ترویج آشکار نگهداری از حیات وحش در منازل است و تنور تجارت حیات وحش را گرم میکند.
به گفته او اکنون فصل بهار و هنگام زادآوری حیوانات است و سریال «دراکولا» رسما مشوق جدا کردن بچه حیوانات از طبیعت. در چنین شرایطی رسالت سازمان حفاظت محیط زیست چیست؟
شهاب الدین منتظمی - مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست - در پاسخ به این پرسش به ایسنا میگوید: برای استفاده از حیات وحش در سریال «دراکولا» از سازمان حفاظت محیط زیست استعلام شد و ما نیز پس از مطالعه فیلمنامه مجوزهای لازم را صادر کردیم. انتظار داشتیم این سریال حاوی پیامهایی درخصوص عدم حیوان آزاری باشد.
او همچنین تصریح میکند: چنانچه مجموعههای مختلف تلویزیونی یا سینمایی بخواهند حیوانی را به سر صحنه فیلمبرداری منتقل کنند ابتدا باید مجوزهای لازم را از سازمان حفاظت محیط زیست بگیرند. ما نیز پس از مطالعه فیلمنامه، مشخص کردن نوع و تعداد گونهها و... با درخواست فیلمسازان موافقت یا مخالفت میکنیم همچنین تاکید ما بر این است که فیلمسازان محل مناسبی را برای تیمار حیوانات درنظر داشته باشند.
منتظمی در پاسخ به این پرسش که آیا چنین موضوعی نمیتواند مخاطبان را به سمت استفاده از حیات وحش در منازل تشویق کند، توضیح میدهد: درحال حاضر با کنترل و نظارتهای بیشتر سازمان حفاظت محیط زیست و آموزش و فرهنگسازی درخواست برای نگهداری از حیات وحش بسیار کم شده است و البته ما با افرادی که بخواهند چنین اقدامی کنند بهصورت قانونی برخورد خواهیم کرد.
مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه گونههای سریال «دراکولا» متعلق به باغ وحش صفادشت بوده است، میگوید: ما برای مدت زمان کوتاهی برخی از حیوانات در اختیار عوامل این سریال قرار دادیم.
هرچند که انتقادهای فراوان از سریال «دراکولا» در نهایت منجر به آن شد که سازندگان این فیلم در تیتراژ ابتدایی توضیح دهند: «حیواناتی که در این سریال میبینند صرفا بهصورت موقت و با مراقبتهای ویژه و فقط به مدت سه روز در لوکیشن فیلمبرداری حضور داشتهاند. حیوانات وحشی باید در زیستگاه اصلی خود زندگی کنند و نگهداری از آنها در خانه بههیچ عنوان انسانی و مورد تایید تیم سازنده این سریال نیست» اما به هرحال همچنان انتقاداتی به سازمان حفاظت محیط زیست بهعنوان متولی حیات وحش مطرح است. بهطور قطع برای فرهنگسازی درخصوص حیات وحش و عدم حیوان آزاری راهکارهای بهتری نسبت به نمایش آنها بهعنوان حیوان خانگی وجود دارد.