لیست ۲۰۰ طرح قابل بهره‌برداری تا سال ۱۴۰۰

 سهم ۳۰ استان کشور از ۲۰۰ طرح صنعتی قابل بهره‌برداری تا سال ۱۴۰۰ اعلام شد. براساس داده‌های اعلام شده در حال حاضر ۱۲ هزار ۵۰۰ طرح نیمه‌تمام با پیشرفت بیش از ۶۰ درصد در کشور وجود دارد و سهم نیمه‌تمام‌های با پیشرفت بیش از ۸۰ درصد نیز ۳ هزار و ۸۰۰ طرح است. آنچه مسلم است برای به بهره‌برداری رسیدن این تعداد طرح علاوه بر زمان، سرمایه کلان نیاز دارد که این موضوع به بهره‌برداری رساندن این طرح‌ها را با چالش مواجه کرده است. در این راستا وزارت صنعت، معدن و تجارت از میان طرح‌های نیمه‌تمام ۲۰۰ طرح دارای توجیه اقتصادی را شناسایی کرده تا با تمرکز روی این طرح‌ها زمینه برای به نتیجه رسیدن نیمه‌تمام‌ها به مرور زمان فراهم شود. به گفته متولیان وزارت صمت از مجموع طرح‌های نیمه‌تمام ۶ هزار طرح در رده طرح‌های دارای توجیه اقتصادی قرار دارند که با این شرایط می‌توان گفت در این مرحله ۳/ ۳ درصد از طرح‌های نیمه‌‌تمام دارای توجیه اقتصادی به بهره‌برداری خواهند رسید.

[لیست 200 طرح قابل بهره‌برداری تا 1400]

اما سوالی که اینجا مطرح می‌شود این است که این طرح‌ها از چه شاخص‌هایی برخوردار هستند که از میان انبوهی از طرح‌های نیمه‌تمام انتخاب شده‌اند. در این خصوص پیش از این وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام کرده بود که برای انتخاب این ۲۰۰ طرح دارای شاخص‌هایی چون «تکمیل زنجیره ارزش»، «کاهش واردات»، «صادرات‌محور بودن »، «استفاده از فناوری» و «کمک به رفع محرومیت» در نظر گرفته شده بود و این طرح‌ها براساس این شاخص‌ها انتخاب شده‌اند. براساس پیش‌بینی صورت گرفته برای راه‌اندازی این پروژه‌ها ۱۶۸ هزار و ۷۸۲ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری در نظر گرفته شده است و با افتتاح این طرح‌ها برای ۴۰ هزار و ۹۲۰ نفر اشتغال مستقیم ایجاد خواهد شد. از سوی دیگر ارزیابی ۳۰ استان نشان‌دهنده آن است که به لحاظ تعداد طرح‌های مدنظر برای به بهره‌برداری رسیدن تا سال ۱۴۰۰، استان کرمان با ۲۶ پروژه توانسته عنوان صدرنشینی را به خود اختصاص دهد و به لحاظ حجم سرمایه‌گذاری نیز استان خوزستان با نزدیک به ۳۶ هزار میلیارد تومان بیشترین سهم سرمایه‌گذاری را از میان ۲۰۰ به خود اختصاص داده است.   وعده به بهره‌برداری رسیدن ۲۰۰ طرح نیمه‌تمام هر چند می‌تواند این نوید را بدهد که شاهد چرخش چرخ تولید نیمه‌تمام‌ها باشیم، اما آنچه در این میان مطرح می‌شود این است که چه الزاماتی برای به نتیجه رسیدن این طرح‌ها در نظر گرفته شده است تا این طرح‌ها نیز همانند بسیاری از طرح‌های دیگر به صورت نیمه‌تمام به حال خود رها نشوند و تنها سوله‌ای از آنها باقی نماند. در این خصوص سعید زرندی، معاون طرح و برنامه وزارت صمت تاکید کرده است که برای این طرح‌ها، «پایش، پیگیری و رفع مشکلات احتمالی تا زمان تکمیل، راه‌اندازی و بهره‌برداری از سرمایه‌گذاری انجام شده» به صورت منظم انجام خواهد شد تا به این طریق بر روند پیشرفت طرح‌ها بتوان نظارت کامل داشت؛ با این شرایط شاید بتوان امیدوار بود که حداقل این طرح به نتیجه برسد.

بیشترین سهامداران

براساس داده‌های اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت از میان ۳۰ استان بیشترین سهم از ۲۰۰ طرح مدنظر به استان‌های کرمان با ۲۶ طرح، یزد با ۱۷ طرح، تهران با ۱۱ طرح و استان‌های اصفهان و البرز با ۹ طرح اختصاص داشته است و این استان‌ها در این خصوص توانسته‌اند عنوان استان‌های پیشتاز را به خود اختصاص دهند.

با توجه به داده‌های اعلام شده سهم استان کرمان برابر با ۲۶ طرح است که ۱۳ درصد سهم از کل را به خود اختصاص داده است، سرمایه‌گذاری در نظر گرفته شده برای این استان نیز حدود ۲۵ هزار میلیارد تومان است که ۴/ ۱۴ درصد سهم از کل سرمایه‌گذاری به این استان اختصاص خواهد یافت. اما میزان اشتغال‌زایی با بهره‌برداری از ۲۶ طرح در این استان نیز برابر با ۵ هزار و ۵۳۲ نفر خواهد بود که با این شرایط ۵/ ۱۳ درصد از مجموع اشتغال به این استان اختصاص خواهد یافت. اما سهم استان یزد نیز از طرح‌های که قرار است به بهره‌برداری برسد برابر با ۱۷ طرح است که ۵/ ۸ درصد از سهم از کل به این استان اختصاص خواهد داشت؛ مجموع سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده برای این استان بیش از ۱۱ هزار میلیارد تومان است و اشتغال‌زایی ایجاد‌شده برای این استان نیز برابر با ۳ هزار و ۵۷۴ نفر شغل خواهد بود که ۷/ ۸ درصد سهم از کل را به این استان اختصاص خواهد داد.

برای استان تهران نیز ۱۱ طرح از مجموع ۲۰۰ طرحی که قرار است تا پایان سال آینده به بهره‌برداری برسد در نظر گرفته شده که ۵/ ۵ درصد سهم از کل به این استان اختصاص دارد، مجموع سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده برای این استان هزار و ۷۵۲ طرح خواهد بود و ۴۵۶ نفر شغل نیز به واسطه طرح‌های راه‌اندازی شده در این استان ایجاد خواهد شد. اما سهم استان اصفهان و البرز نیز از میان طرح‌های مذکور هر کدام ۹ طرح است و برای هر کدام از این دو استان نیز بیش از ۲ هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری در نظر گرفته شده است و به این طریق سهم از کل سرمایه‌گذاری این دو استان نیز برای هر کدام ۲/ ۱ درصد خواهد بود. اما اشتغال‌زایی که به واسطه این طرح‌ها در استان اصفهان ایجاد خواهد شد بیش از دو هزار و ۳۹۴ نفر است که این سهم برای استان البرز برابر با هزار و ۵۱۵ نفر شغل محاسبه شده است.  

اما با توجه به گزارش منتشر شده کمترین سهم از میان طرح‌هایی که قرار است تا سال ۱۴۰۰ به بهره‌برداری برسند به استان‌های «اردبیل، ایلام، کهگیلویه و بویراحمد، مازندران، خراسان شمالی، سیستان و بلوچستان و خوزستان» اختصاص داشته است. سهم استان‌های اردبیل، ایلام و کهگیلویه و بویراحمد از طرح‌های پیش‌بینی شده هر کدام یک طرح است و برای استان مازندران نیز دو طرح پیش‌بینی شده است. با توجه به فهرست اعلام شده سهم استان‌های سیستان و بلوچستان نیز از ۲۰۰ طرح ۳ طرح خواهد بود و استان خوزستان نیز چهار طرح را در مجموع به خود اختصاص داده است.

سهم طرح‌ها

اما از مجموع ۲۰۰ طرحی که قرار است تا سال ۱۴۰۰ به بهره‌برداری برسد بخش اعظمی از طرح‌ها به طرح‌های فولادی اختصاص دارد و معدنی‌های نیز جایگاه قابل توجهی را در این میان به خود اختصاص داده‌اند. در کنار این دو گروه رصد لیست منتشر شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت نشان‌دهنده آن است که این وزارتخانه گوشه چشمی نیز به صنایع دارویی و دانش بیان داشته و این دو گروه نیز توانسته‌اند سهمی در لیست ۲۰۰ تایی وزارت صنعت، معدن و تجارت به خود اختصاص دهند. در این لیست اما از صنایع غذایی نباید گذشت که در بخش‌های مختلف توانسته سهم خوبی را به خود اختصاص دهد. گروه نساجی نیز از سایر گروه‌ها جا نمانده‌ و توانسته سهم خوبی را در این لیست به خود اختصاص دهند. طرح‌های پتروشیمی، پلیمری، خودروسازی، بلور و شیشه و ... از دیگر طرح‌هایی هستند که توانسته‌اند در میان ۲۰۰ گروهی که قرار است تا سال آینده به بهره‌برداری برسند جای گیرند.