سیگنال قوی جو بایدن برای احیای برجام

اکبر مختاری*

درک و تحلیل راهبردهای دولتها بدون شناخت مهره‌های تاثیرگذار انتخابی آنها برای تحقق آن امکان پذیر نیست.

تمامی دولتها در کشورهای مختلف بخصوص ایالات متحده آمریکا سعی میکنند بهنگام شروع به کارخویش افرادی را برگزینند که باشعارها و وعده هایشان در حوزه های مختلف همسویی لازم را داشته باشند.

مرور اولین کابینه ترامپ با انتخاب بیشترین افراد نظامی و انتخاب افرادخاص در حوزه‌های اقتصادی و سیاسی نشان از آن داشت که دولت ترامپ با سلف خویش تفاوتهای جدی دارد همانی که در نهایت بطورکامل شاهدش بودیم.

در روزهای پرمناقشه ایالات متحده پس از انتخابات تاریخی ریاست جمهوری سوم نوامبر با روشن شدن پیروزی قطعی جوبایدن کم کم وضعیت نیروهای تاثیرگذاری که در آینده با او همکاری خواهند کرد روشن‌تر میشود.

در آخرین خبرهای احتمالی از گزینه‌های پست‌های کلیدی حوزه سیاست خارجی نام "آنتونی بلینکن" به عنوان وزیرامورخارجه دولت بایدن به مرحله قطعیت نزدیک می‌شود.

"آنتونی بلینکن" دیپلمات آمریکایی و گزینه اصلی و احتمالی بایدن برای وزارت خارجه/ عکس آرشیوی/ آسوشیتدپرس

برای ایرانی‌ها که بیشترین لطمه را از سیاست‌های دونالد ترامپ خورده‌اند، شنیدن نام بلینکن میتواند خبری امیدبخش باشد بشرط آنکه از فرصت‌ها درست استفاده شود و فرصت سوزی را جایگزین فرصت سازی نکنیم.

آنتونی بلینکن مشاور ارشد سیاست خارجی جوبایدن در دوران کمپین انتخاباتی او بود.

برای درک اهمیت فرصت حضور بلینکن بعنوان وزیرخارجه احتمالی دولت جوبایدن شناخت اجمالی از سابقه و مواضع او ضروری می‌نماید.

آنتونی بلینکن فارغ‌التحصیل حقوق از دانشگاه هاروارد و دارنده دکترای حقوق از دانشگاه کلمبیای نیویورک است.

بلینکن را می‌توان یکی از باسابقه ترین دیپلمات‌های حال حاضر آمریکا دانست.

وی در دوران بیل کلینتون و جورج دبلیو بورش تجربه همکاری بعنوان مشاور با شورای امنیت ملی آمریکا را دارد.

از سال 2001 تا 2008 بعنوان مدیر پرسنل دموکرات  در کمیته روابط خارجی سنای آمریکا فعالیت داشته است.در سال 2008 جزو تیم انتقالی دولت اوباما بود.

وی در زمان کاندیداتوری جوبایدن در سال 2008 نیز همراه او در کمپین انتخابات مقدماتی بود.

از سال 20011تا2013بعنوان دستیار و مشاور ارشد در شورای امنیت ملی آمریکا مشغول بود سپس در سال 2014 وارد وزارت خارجه شد و پست مهم قائم مقامی جان کری را برعهده گرفت.

او را می‌توان از معماران توافق هسته ای ایران و آمریکا دانست.

بلینکن در کنار جان کری و ویلیام برنز و جیک سالیوان نقش مهمی در بثمر رسیدن توافق هسته‌ای ایفا کردند.

بلینکن در دوران کارزار انتخاباتی  به تشریح سیاست خارجی احتمالی جوبایدن پرداخت.

و از جمله برنامه‌های سیاست خارجی جوبایدن را بازگشت به برجام دانست.

اگرچه اعلام کرد در صورت بازگشت ایران به تعهدات برجامی، آمریکا نیز به برجام بازخواهدگشت لیکن به این نکته نیز اشاره کرد که برخی زمانهای مربوط به محدودیت‌های هسته‌ای ایران باید طولانی تر شود و در کنارش باید از سیاستهای ثبات زدای منطقه ای ایران نیز جلوگیری گردد.

بلینکن تصمیم باراک اوباما مبنی بر کشتن بن لادن رهبر القاعده را شجاعانه ترین تصمیم باراک اوباما می‌داند. او در شکل‌گیری راهبرد سیاست خارجی اوباما در مورد سوریه نیز نقش جدی ایفا کرده است.

او مخالف خروج کامل نیروهای آمریکایی از افغانستان است و علاقه‌مند به زنده شدن دوباره رهبری جهانی آمریکاست چیزی که به گفته او دونالد ترامپ در دوران ریاست جمهوریش آن را رها کرد.

برخی دشمنان بیرونی برجام از هم‌اکنون از شنیدن نام او بعنوان وزیرخارجه احتمالی بایدن نگران شده اند؛ زیرا که براین باورند با انتخاب او بعنوان وزیرامورخارجه احتمال بازگشت و در مجموع زنده شدن دوباره برجام قوت خواهد گرفت.

بنابراین از هم‌اکنون بدنبال لابی‌گری برای رد او در سنای آمریکا هستند.

عکس آرشیوی/ نوامبر 2013/ کاخ سفید/ رویترز

در مجموع انتخاب احتمالی آنتونی بلینکن بعنوان وزیرامورخارجه را باید "سیگنال" قوی  دولت جوبایدن مبنی بر تحقق وعده بازگشت احتمالی به برجام دانست.

 تحقق وعده‌ای که اگر رخ دهد در یک همکاری و اجماع بین‌المللی صورت خواهد گرفت؛ اجماعی که اگر تیم سیاست خارجی و چه بسا مهم‌تر داخلی ایران از آن درست بهره نگیرد می‌تواند تاثیری معکوس گذارد و این بار به توافقی سخت‌تر و فراگیرتر ومحدودسازتر از برجام با یک اجماع گسترده بین‌المللی منجر شود.